8. Mavzu: Gruntlarning tarkibi, klassifikatsiyasi va aniqlash usullari. Gruntlarning fizik va mexanik xossalari



Download 90,15 Kb.
bet5/14
Sana22.11.2022
Hajmi90,15 Kb.
#870096
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
8 Мавзу Геология (1)

Qatuq jinslar

Pastki plastiklik chegarasidan kichik

PlasiikJik jinslar

Pastki plastiklik chegarasidan katta. lekin yuqori plastiklik chegarasidan kichik

Oquvchan jinslar

Yuqori plastiklik chegarasidan katta

Jinslarning holati (konsistensiyasi) deb, gil zarralarining harakatchanlik darajasi yoki ularning tashqi kuch ta’siriga qarshilik ko'rsatish qobiliyati tushuniladi. Bu xususiyat faqat gilli tuproq, qumoq tuproq jinslari uchun xos bo‘lib, jinslar tarkibidagi suv miqdori bilan belgilanadigan holatini ko‘rsatadi.
Gruntlaming ko'pchishi (shishishi). Gilli jinslaming suvga to'yinishi jarayonida hajmi ortishiga ko'pchish (shishish) deyiladi. Gruntlaming ko'pchish qobiliyati gil minerallarining gidrofil xususiyati va zarralarning katta solishtirma yuzalari bilan bog'liq.
Ko'pchish — gruntning gidratatsiyasi natijasidir va gruntda bo‘sh bog'langan suvning hosil bo'lishi bilan bog'liq. Kolloid va gil zarralari atrofida hosil bo'lgan bog'langan suvlar zarralar oralig'idagi bog'lanish kuchini kamaytiradi, zarralarning o'z o'rnini o'zgartirishiga sabab bo'ladi va natijada gruntning hajmi ortadi.
Ko‘pchish jarayonida gruntning faqat hajmigina ortib qolmay, zarralar orasidagi bog'lanishning kamayishi hisobiga ivib, ular buzilishi mumkin.
Ko'pchish jarayoni osmotik xarakterga ega. Ko‘pchish jarayoni sodir bo'lishi uchun jinsni o'rab olgan g‘ovaklar oralig'i eritmasi va suvning tuz konsentratsiyalari orasidagi o'zaro nisbati sabab bo'ladi. Agar tashqi eritmaning (suvning) tuz konsentratsiyasi jins g‘ovaklarida joylashgan g‘ovak eritmasi tuz konsentratsiyasidan kichik bo‘lsa, ko‘pchish (shishish) sodir bo'ladi. Agar suvning tuz konsentratsiyasi, g'ovak eritmasi tuz konsentratsiyasidan katta bo‘lsa, ko‘pchish sodir bo'lmaydi, lekin jinslarning siqilishi uning hajmini kamaytirishi mumkin.
Grunt hajmining ko'pchish jarayoni ortishi vaqtida ko’pchish bosi- mi deb ataluvchi bosim paydo boladi va rivojlanadi. Bu bosim gmntga qo'yilgan tashqi yukyordamida oMclianishi va aniqlanishi mumkin.
Shunday qilib, gruntning kolpchish qobiliyati hajmning ortishi, namlikmiqdorining o'zgarishi va ko‘pchish bosimi orqali belgilanadi.

Download 90,15 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish