8-мавзу. Бозор сегментацияси ва харидорлар турлари

3. Бозорни тадқиқ етишда кўпроқ макон омили еътиборга олинади, демак, истеъмолчилар хулқи, хатти-ҳаракатлари, муайян худудлар (катта шахарлар, саноат маркази, шунингдек туманлар)га мансуб бўлишини кўрсатадиган таъсир ўрганилади. Туманлар ўртасидаги ижтимоий фарқлар иқтисодиёт ривожланишига қараб йўқолиб бориши, сақланиб қолиши ёки хатто кучайиб кетиши ҳам мумкин. Бу фарқлар табиий ва жамғарилган ресурслар, шунингдек ишчи кучи ресурслари билан боғланган, урбанизация жараёнларига таъсир кўрсатадиган тегишли асосий фондлар билан белгиланади.
4. Маркетинг фаолиятида бу жиҳатлардан ташқари яна оила ҳаёти цикли деб аталмиш ҳодисага асосланадиган сегментлаш ҳам мавжуд, яъни цикл босқичларига қараб оилада ўзига хос еҳтиёжлар ва даромад ҳажми вужудга келади
5. Бу бўлиниш Республикамиз аҳолисини илмий-псиҳологик хусусиятларидан келиб чиқади. Истеъмол буюмларига бўлган еҳтиёжларни шаклланишида мамлакатдаги оилаларни катта-кичиклиги муҳим аҳамиятга ега. Маркетингда асосан мамлакат аҳолиси оиласининг сони бўйича 3 гурухга бўлинади:

• 
  1-2 Киши;
  
• 
  3-4 Киши;
  
• 
  5 ва ундан юқорироқ.
  

6. Харидорларнинг муносабатини табақалаштирадиган асосий омил даромад ҳисобланади. Кўпгина мамлакатларда даромад бўйича у ч гурухга сегментлашдан кенг фойдаланилади.
Биринчи гурух, енг юқори даромадга ега бўлган харидорлар, амалда улар жами харидорларнинг 10 фоизини ташкил етади. Улар енг олий навли товарларни харид етадилар, харид қуввати ҳамда ўз гурухи иззат нафси бунга имкон беради. Бундай гурухлар хар бир мамлакатда бор, уларнинг даромад миқдори шу мамлакатнинг умумий бойлигига боғлиқ бўлади.
Иккинчи гурух-хар бир мамлакатдаги ўртача даромад егаларидир, уларнинг сони жуда кўп, гарчи бу гурух ичида яна ўзига хос табақаланиш бўлсада, умуман олганда шу мамлакатда бозорнинг умумий стандартини белгилайдиган, ялпи товарларнинг асосий харидорлари шулар ҳисобланади.