8-ma’ruza. Mahsulot sifati, sifat ko‘rsatkichlari. Iso 9000 seriyasidagi standartlar reja

Mahsulot sifatini oshirish – jahondagi barcha yetakchi firmalar uchun xos bo‘lgan ish yo‘nalishidir.
Raqobatbardoshlik – raqobatga bardosh berish, unga qarshi tura olish qobiliyati. Bunda “raqobatbardoshlik” tushunchasi ham tovarlar (xizmatlar), ham korxonalar, firmalar va boshqa tashkilotlarga nisbatan qo‘llaniladi.
1. Ishlab chiqaruvchining raqobatbardoshligi – bu uning ham mahsulotning sifat tavsiflariga, ham boshqa ishlab chiqaruvchi-raqobatchilarga nisbatan olib boradigan aniq maqsadga yo‘naltirilgan faoliyati hisobiga sotish bozorlarini saqlab qolish va kengaytirish qobiliyati. Yangi sotish bozorlariga chiqish, tashkiliy tuzilmani qayta tuzish, modifikatsiyalash va mahsulotning yangi turlarini o‘zlashtirish, uni ishlab chiqarish hajmlarini o‘zgartirish, asosiy ishlab chiqarish jamg‘armalarini almashtirish, xo‘jalik aloqalarini va marketing siyosatini o‘zgartirish bilan bog‘liq barcha yechimlar korxonaning raqobatbardoshligini ta’minlashga bo‘ysundirilgan.
Tovar va korxonaning raqobatbardoshligi toifalari o‘zaro uzviy bog‘liq bo‘lishi bilan birga, muhim farqlarga ham egadir:

1. 
   mahsulotning raqobatbardoshligi tovarning hayot sikliga mos vaqt oralig‘ida baholanadi va tadqiq etiladi, korxona raqobatbardoshligini tadqiq etish asosida esa korxona faoliyat ko‘rsatib turadigan davrga mos bo‘lgan ancha uzoq vaqt yotadi;
   
2. 
   mahsulotning raqobatbardoshligi uning har bir turiga nisbatan ko‘rib chiqiladi, korxona raqobatbardoshligi esa ishlab chiqariladigan mahsulotning barcha o‘zgaruvchi nomenklaturasini va uning ishlab chiqarish-texnik salohiyatini qamrab oladi;
   
3. 
   korxonaning raqobatbardoshlik darajasi uning o‘zi tomonidan tahlil qilinadi, tovarning raqobatbardoshligini baholash esa iste’molchining alohida huquqi.
   

O‘z strukturasiga ko‘ra korxonaning raqobatbar-doshligi mahsulotning raqobatbardoshligidan ancha murakkab, chunki uning ob’ekti - korxonaning butun ishlab chiqarish-iqtisodiy faoliyati.