Tadqiqot obekti va predmeti.
Obekti: Fitonematodalar, olma, o‘rik, tuproq.
Predmeti: Olma, o‘rik ekilgan maydon, o‘simlik ekilgan maydon fitonematodalar jamoasi biotsenotik kompleksini shakllanishida ekiladigan ekin turlari, edafik faktorlar va boshqalarning ahamiyati.
Tadqiqotning maqsadi. Mevali daraxtlar: olma, o‘rik o‘simliklari fitonematodalarini ekologik kompleksini shakllanishini o‘rganish va parazit turlarini aniqlash.
Tadqiqotning vazifalari.
- olma ekilgan maydon o‘simlik ildizi va ildiz atrofi tuprog‘i fitonematodofaunasini o‘rganish;
- o‘rik ekilgan maydon o‘simlik ildizi va ildiz atrofi tuprog‘i fitonematodofaunasini o‘rganish;
- olma, o‘rik o‘simliklari ildizi, ildiz atrofi tuprog‘i fitonematodofaunasini solishtirib o‘rganish, parazit turlarini aniqlash.
Ilmiy tadqiqot ishida olma, o‘rik ekilgan maydon o‘simlik ildizi, ildiz atrofi tuprog‘i fitonematodofaunasini o‘rganish orqali mevali daraxtlar ildizi, ildiz atrofi tuprog‘ida fitonematodalarning ekologik kompleksini shakllanishida ularning turli tuproq qatlamlarida turlicha to‘planishi va shakllanishini solishtirib o‘rganildi, parazit turlari aniqlandi.
Ilmiy yangiligi. Olma, o‘rik ekilgan maydon o‘simlik ildizi, ildiz atrofi tuproq fitonematodalari tur tarkibini kompleks solishtirib o‘rganish, mevali ekinlar, jumladan, olma, o‘rik ekilgan maydon fitonematodalar jamoasini shakllanishida, tuproq tarkibi, ekilgan ekinlar turi bilan chambarchas bog‘liqligini ko‘rsatdi.
Mevali ekinlar, jumladan, olma, o‘rik o‘simligi ildiz atrofi tuprog‘i ma’lum parazit turlar, ya’ni fitogelmintlarni o‘zida saqlab, turli ekinlar ildiz sistemasiga tarqatishi kuzatildi. Olma, o‘rik ekilgan maydon o‘simlik tuproqlari solishtirib o‘rganilishi natijasida, har bir o‘rganilgan maydon (o‘simlik ildizi, ildiz atrofi tuprog‘i), o‘ziga xos fitonematodafaunaga ega ekanligi, shu bilan birga ularda o‘ziga xos umumiy o‘xshashliklar mavjudligi aniqlandi.
Tadqiqotning asosiy masalalari va farazlari. Tadqiqot ishlarida Jizzax viloyati Sh.Rashidov tumani Sarbon fermer xо‘jaligi mevali bog‘lari fitonematodofaunasi о‘rganildi. Tekshirilgan mevali daraxtlar ildizi va ildiz atrofi tuprog‘idan 40 tur fitonematodalar topildi. Maxsus kasallik keltirib chiqaruvchi endoparazit turlardan: Ditylenchus dipsaci, Pratylenchus pratensis, Hoplolaimus tylenchiformislar, ektoparazitlardan Xiphinema americanum aniqlandi. Bular madaniylashtirilgan ekin maydonlarida keng tarqalgan bо‘lib, ekinlarga katta zarar keltiradi.
Olma, o‘rik ekilgan maydon o‘simlik ildizi, ildiz atrofi tuproq fitonematodalari tur tarkibini kompleks solishtirib o‘rganish, parazit turlarini aniqlash. Mevali ekinlar, jumladan, olma, o‘rik ekilgan maydon fitonematodalar jamoasini shakllanishida, tuproq tarkibi, ekin turi bilan chambarchas bog‘liqligini o‘rganish. Mevali daraxtlar ekilgan maydon fitonematodalari tur tarkibini kompleks solishtirib o‘rganish, parazit turlarini aniqlash katta ilmiy va amaliy ahamiyatga ega.
Do'stlaringiz bilan baham: |