8- maruza Elektr zanjirlarning sinusoidal signal ta`siridagi xususiyatlarini hisoblash. Sinusoidal elektr tebranishlar. Garmonik tok zanjirlarining umumiy tavsiflari

Garmonik tokning sig‘im orqali o‘tishi. Agar sig‘im orqali kuchlanish miqdori quyidagicha bo‘lsa:
; (4.1.12).
Garmonik tok o‘zgarish qonuni quyidagicha aniqlanadi:
(4.1.13)

4.1.6 -rasm. Garmonik tokning sig‘im orqali o‘tishi.
Kondensator plastinkalarida elektr zaryadlarning o‘zgarishi kosinusoidal qoidaga asoslanadi. Musbat va manfiy zaryadlarning plastinkalarda yig‘ilishi garmonik tok miqdorining o‘tishiga sabab bo‘ladi.
Tarkibida r va C bo‘lgan zanjirdan o’tuvchi garmonik tok. C kondensatorga ketma - ket ulangan r - rezistorni ko‘raylik. Bunday zanjirlar, aksariyat, elektron sxemalarda ko‘p uchraydi (4.1.7a-rasm).

4.1.7-rasm.
Faraz qilaylik, kondensatordagi o‘zgaruvchan kuchlanish quyidagicha bo‘lsin:
(4.1.14).
Bunday vaziyatda ko‘rilayotgan zanjirdan quyidagicha tok oqib o‘tadi:
(4.1.15).
Tokning qiymati ma`lum bo‘lgani uchun rezistor dagi kuchlanishni Om qonuni asosida aniqlash mumkin:
(4.1.15).
C, r-li zanjirning kirishidagi kuchlanish:
(4.1.16).
Bu yerda kondesatordagi kuchlanish amplitudasi (4.1.7) tenglikdagi tokning amplitudasi orqali ifodalangan.
(4.1.7) tenglikni trigonometrik o‘zgartirishlar yordamida quyidagicha yozish mumkin:
(4.1.17)
(4.1.18)
Qarshilik dagi quvvat isrofi. O‘zgaruvchan tok i = I_m Sin t qarshlik orqali oqib o‘tganda, unda Joul-Lents qonuniga binoan quvvat ajralib chiqadi:
(4.1.19).
Bir davrdagi o‘rtacha quvvat tokning o‘rtacha kvadratik qiymati orqali ifodalanadi.
R=I² r, (4.1.20)
bunda va (harf ustidagi chiziq o‘rta qiymat ekanini ko‘rsatadi).
Garmonik tok uchun:
(4.1.21).
Biroq, garmonik funktsiya cos2 t ning bir davr mobaynida o‘rtacha qiymati nolga teng.
Shuning uchun dagi o‘rtacha quvvat quyidagicha bo‘ladi:
(4.1.22).