78. Hayvonlar ekologiyasini o‘rganishda erishilgan yutuqlar

82. Hayvonlar organizmiga iqlimning ta’siri va hosil bo’ladigan jarayonlar qanday?

Hayvonlar yashaydigan muhit doimo o’zgarib turadi.Organik olamning ta’sirida biosferaning turli qismlarida qaytmas o’zgarishlar sodir bo’ladi.Ushbu o’zgarishlar tabiiy ravishda sekin amalga oshib boradi. Odamning paydo bo’lishi, sanoat va qishloq xo’jaligi taraqqiyotining o’sishi tufayli tabiiy o’zgarishlar jarayoni haddan tashqari tezlashadi. Shu bilan bog’liq ravishda qaytmas (qayta takrorlanmas) o’zgarishlar bilan birga, biosferada takrorlanuvchi, davriy va siklik o’zgarishlar ham sodir bo’lib turibdiki, bu jarayonlar kosmik (koinot) sabablarga, ya’ni quyosh sistemasidagi fazoviy tanalarning harakati bilan bog’liqdir. Takrorlanuvchi o’zgarishlarga sutkalik, mavsumiy va ko’p yillik sikllar, shuningdek, Yerda sodir bo’lib turadigan davriy tektonik o’zgarishlarni (tog’ hosil bo’lishi) ko’rsatish mumkin.

Muhitning ushbu turdagi o’zgarishlari Yerda hayot paydo bo’lgangacha ham bo’lgan va hayot paydo bo’lishining dastlabki kunidan boshlab ham sodir bo’lib kelmoqda. Tabiiyki, barcha organizmlar sodir bo’lib turadigan davriy o’zgarishlarga moslasha borgan.Bu moslashuvlar ularda biologik hodisalarning gallanishi bilan ifodalanadi.Ushbu gallanish hayvonlarning iqlim o’zgarishlariga qaytargan javob reaksiyalari hisoblanadi. Ma’lum hududning o’ziga xos ob-havosi, quyosh radiasiyasi, landshafti va atmosfera sirkulyasiyasi o’sha joyning iqlimini shakllantiradi. Iqlimlar turli-tuman bo’ladi va ular turli kengliklarda turlichadir.
Turg’un va yashash uchun qulay iqlim sharoiti suv muhiti hisoblanadi, chunki bunday muhitda harorat, bosim va suvning harakati, o’zgarishlari juda kuchsiz ifodalangan bo’ladi. Bu o’zgarishlar esa quruqlikda juda sezilarli bo’lishi mumkin, ya’ni ular turli quruqlik zonalarida turlicha xarakterga ega bo’ladi.Suv muhiti bilan atmosfera muhitidagi iqlimlar oralig’ida tuproq muhitining iqlimi turadi.

83. 
    Turli guruh hayvonlar tanasida suvning miqdori va uning