7-мавзу. Қурилиш материалларини саралаш учун технологик ускуналар. Р е ж а

Камерали саралагичлар. Камерали саралагичлар руда қуйқаларини ва қумларни ювишда ҳамда саралашда ишлатилади. Камерали саралагичлар қуйидагилардан таркиб топган: ёғочдан ёки пайвандланган метал қобиқдан, пастки қисмида 4 тадан 8 тагача камералар жойлашган, уларнинг катталиклари ўсиш таркибида ўрнатилгандир.
Саралагич қуйидаги кетма-кетликда ишлайди. Қуйқа (қумни сув билан қоришмаси) юклаш кармонига тушади. Қуйқани қобиқ бўйлаб ҳаракатида қумнинг йирикрок заррачалари саралагич камераларига кетма-кет тушади. Бир вақтда ён томондаги цилиндр тешикларидан тез келаётган сув оқими ён бошидан тушади. Бунинг натижасида эса сув оқимининг айланма ҳаракати вужудга келади ва саралаш яхшиланади. Камерадаги клапанлар очилганда чўкиб қолган қумлар тушади. Камералар остоналарга бўлинган. Енгил (майда) материал заррачалари сув билан бирга чиқувчи кармон орқали ариқча бўйлаб қуйилади.
Конусли саралагичлар. Конусли саралагичлар қумни ювиш учун мўлжалланган. Саралагич қуйидагилардан таркиб топган. Қобиқдан, қабул қилувчи камерадан, қуйқаларни бўлувчи, пўкак, келтирувчи труба ва юк туширувчи қурилмадан иборат. Юк туширувчи қурилма таянчлараро боғланган пастки ва устки ричаглардан ва шарли тўсиқлардан иборат.
Пўкак ричагга таянч орқали осилган. Шарли тўсиқ юк тушиш тешигига пружина ва қарши оғирлик билан сиқилиб туради. Қобиқнинг юқориги қисмига қуйилувчи қобиқга маҳкамланган. У бир томонга қия қилиб ўрнатилган. Пўкак метал цилиндр ичига киритилган. Саралагичдан қуйидагига автоматик равишда юк туширилади. Қуйқа келтирувчи труба орқали, бўлувчига ва қабул қилувчи камерага, сўнг қобиқнинг конуссимон қисмига берилади ва унинг юзаси бўйлаб бир хилда бўлинади. Қумнинг йирик зарралари қобиқнинг пастки қисмига тушиб кетади, майда заррачалари эса қобиқнинг чети орқали қуйилади ва сўнг қуйиладиган қобиқча орқали тиндиргичга юборилади.
Сув оқиб чиқадиган вертикал саралагичлар. Тоза сув оқиб чиқувчи вертикал саралагичлар қумларни саралаш ва тошли-қумли қоришмаларни ва унга қўшилган қўшимчаларни бўлакларга бўлиш учун ишлатилади.
Қуйидагича саралагичлар бор: Қуйқа юқоридан тоза сув оқимига юзма-юз бериладиган, пастдан тоза сув оқими билан бир йўналишда бериладиган ва ёндан перпендикуляр равишда тоза сув оқимига ва саралагич қобиғи бўйлаб бериладиган.