7-mavzu. Tarixiy jarayonda jamiyatning madaniy va ma’naviy qadriyatlari. Jamiyat va tarix falsafasi. Reja


o’zining oliy g’oyasi va istagiga aylantirib, bu yo’lda barcha



Download 313,67 Kb.
Pdf ko'rish
bet6/24
Sana29.12.2021
Hajmi313,67 Kb.
#83955
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24
Bog'liq
7-mavzu lotin (Автосохраненный)

o’zining oliy g’oyasi va istagiga aylantirib, bu yo’lda barcha 

imkoniyatlardan  foydalansa,  u  baxt–saodatga  erishadi 

(Forobiy) 

Yangi 

zamonda 

 Insonlik  tuzilgan  ijtimoiy  shartnoma  asosida  birgalikda 

yashashdir. (Lokk, Russo) 

Insonlarning  birgalikda  mehnat  qilishi  jarayonidagi 

o’zaro munosabat. 

XX asrda 

Insonlarning ijtimoiy ta’siri tizimi bo’lib, u qadriyatlarni 

yaratish  bilan  belgilanadi  (Veber,  Parsons,  Sorokin  va 

boshqalar) 

Insonlarning yaxshi tashkil qilingan munozara normalari 

asosi  yangi  kommunikasiya  aloqalaridir  (Xabermas  va 

boshqalar) 

Jamiyat  taraqqiyotining  asosi  uni  muqarrar  halokatdan 

qutqarib qoladigan yagona kuch-ma’rifatdir (I. Karimov) 

 

Tarix  yunoncha  historia  so’zidan  olingan  bo’lib,  o’tmish  voqyealar  haqida 



hikoya, bo’lgan hodisalar degan ma’noni anglatadi.  

qadimgi  dunyodayoq  tarixga  universal  bilish  sifatida  qarab  kelingan. 

O’tmishning bugun va kelajak bilan aloqadaligini tarix ko’rsatadi. 

O’tmishni  qanday  bilish  mumkin?    O’tmish  bugungi  kun  bilan,  kelajak  bilan 

qanday aloqada bo’ladi?  U yoki bu xalq tarixining bir butun universal ma’nosi 

bormi? 

Bu  va  shu  kabi  savolllarga  tarix  faldsafasi  javob  beradi.  Demak,  tarix 

falsafasini  yaratish  uchun  bir  butun  inson  evolyusiyasini,  uning  ma’no  va 

mazmunini  tahlil  qilish  kerak.  Tarix  falsafasi  tarixni  anglash,  uning  orqaga 

qaytmas jarayonini tushunib olishdir. 

Tarixning dramatik jarayonlarida insonning ishtiroki qanday?   

Bu savol ham bugungi kunda eng muhim masala bo’lib qoldi. Chunki har bir 

shaxs o’z o’tmishini va undagi ishtirok etgan avlodlarni bilishga qiziqadi, tarixiy 

jarayonda o’zining o’rnini belgilab olishga harakat qiladi. Demak, inson o’zining 



shu  jarayondagi  o’rnini,  o’z  ishtirokini,  o’zining  qadr  -  qiymatini    bilishni 

istaydi. 

Inson  tarixiy  mavjudot  sifatida  vaqtning  davomiyligini  his  qilib,  unda  o’z 

zimmasiga  nimalar  yuklanishini  tushunib  yashashga  intiladi.  Inson  hayotning 

ma’nosini  anglar  ekan,  u  nafaqat  bugungi  kun  tashvishi  bilan  yashaydi,  balki 

o’tmish  va  kelajak  haqida  fikr  yuritib,  o’ylab,  iztiroob  chekib,  quyinib,  mamnun 

bo’lib yashaydi. Bu esa tarixni keng ma’noda tushunish demakdir. 

Yunonlar tarixga dunyoni estetik anglash, kosmosning garmoniyasi va undagi 

davriylikning  yakuni  sifatida  qaraganlar.  Kosmosda  ham,  inson  hayotida  ham 

uzluksiz almashish, aylanish yuz berishini qayd etdilar. Tabiatda issiqning - sovuq, 

yozning  –  kuz,  qishning  -  bahor  almashinuvi,  ijtimoiy  hayotda  esa  yaxshining  - 




yomon,  yovuzlikning  -  ezgulik  bilan  almashinuvi  aylanma  shaklda  borayotganini 

ko’rdilar.  Bu  doira  shakli  abadiylik  va  o’tkinchilikning  geometrik  ramzini 

anglatadi, (doira boshlanishi ham, oxiri ham yo’q) degan fikrga keldilar. 

Bobokalon allomalarimiz dunyoni charxpalak shaklida ifodalashgan.  




Download 313,67 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   24




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish