7 mavzu. Sо‘rg‘ichlilar (Trematoda). Orthonectida, Dicemida va Nemertea tiplari

Chorva va yovvoyi 
hayvonlar jigarida
qon ikki og‘izlisi (odamning qonida – bo‘yrak va ichak 
venalarida) uchraydi va xavfli kasalliklarni keltirib chiqaradi. Bu kasalliklarni 
tarqatuvchilar suv hayvonlari va chuvalchanglarni asosiy ho‘jayinlari hisoblanadi. 
Shuning uchun gigiena qoidalariga amal qilish doimo talab etiladi. 
2. Cercomeromorpha. Monogenetik sо‘rg‘ichlilar (Monogenea) sinfiga 
umumiy tavsif.
 

---

Hozirgi vaqtda monogeniyalarning 
1100
ga yaqin turi bor. Ular suv 
umurtqalilar: baliqlar, amfibiyalar va sudralib yuruvchilarda ektoparazitlik qiladi. 
Bosh qismida bitta so’rg’ichi bor. Tanasining oxirgi qorin tomonida bir nechta 
so’rg’ichi bo’lgan yopishuvchi diski joylashgan. Bu disk bilan xo’jayini tanasiga 
mahkam yopishib oladi. Meditsina ahamiyatiga ega emas. Ko‘pchiligi dengiz va 
chuchuk suv baliqlarning jabrasi va terisida parazitlik qiluvchi bu chuvalchanglar 
ularda turli xavfli kasalliklar hosil qilib, baliqchilik ho‘jaligiga katta zarar keltiradi. 
Monogenoidlar
– va termatodalar garchi “so‘rg‘ich” deb nomlanuvchi 
organlari bo‘lishi bilan tashqi tomondan o‘xshash bo‘lsa ham, o‘zlarining tuzilishi 
va rivojlanishi bilan bir-biridan keskin farq qiladi. Ko‘p so‘rg‘ichlar sinfiga mansub 
chuvalchanglarning hammasi-ko‘pchilik baliqlarning tashqi organlarida yashovchi 
ektoparazitlar bo‘lib, har bir turi bir hayvonda yashaydi va ikkilamchi (oraliq) 
xo‘jayin bo‘lmaydi. Bularning protonefridiya ayirish organlarining teshikchasi 
tananing bosh tomoniga ochilagn. Hamma ko‘p so‘rg‘ichlilarning lichinkasi 
ilmoqchali bo‘ladi. Bu jihatdan ular tasmali yassi chuvalchanglarga yaqin turadi. 
Ko‘rsatilagn tafovutli belgilar asosida ko‘p so‘rg‘ililar so‘nggi yillarda alohida sinf 
sifatida ajratilgan.