7 Mavzu: Respublika karerlarida sodir bo’luvchi deformatsiya jarayonlarini tahlil qilish. Sultanov Ramazon



Download 1,92 Mb.
bet1/3
Sana17.07.2022
Hajmi1,92 Mb.
#815077
  1   2   3
Bog'liq
7 Mavzu.pptxujyfiyu

7 Mavzu:Respublika karerlarida sodir bo’luvchi deformatsiya jarayonlarini tahlil qilish.

Sultanov Ramazon

Deformatsiya (lot. deformatio — buzilish) — 1) fizikada — tashqi kuch, temperatura, elektr va magnit maydonlari taʼsirida jism shakli va oʻlchamlarining oʻzgarishi. Elastik va plastik xillari bor. Chuqurroq o'rganilganda cho'zilish-siqilish, buralish, egilish va siljish turlariga bo'linadi. Jismga tasir qiluvchi kuchlarning turiga qarab D. turlarini kuzatish mumkin. Tashki kuch taʼsiri toʻxtagandan keyin D. yoʻqolsa (jism oʻz holiga qaytsa) elastik D., saqlansa (jism oʻz holiga qaytmasa) plastik D. yuz beradi. Elastiklik va plastiklik nazariyasida qattiq jism D.siga oid harakat va kuchlanish oʻrganiladi. Elastik D.lanuvchi qattiq jism yoʻq, har qanday qattiq jism tashqi kuch taʼsirida plastik D.lanadi. Plastik D. temperatura, tashki kuch va D. tezligiga bogʻliq. Tashki kuch maʼlum vaqt davomida bir xil taʼsir qilib tursa, D. vaqt oʻtgan sari oʻzgara boradi; bu hodisaga yoyiluvchanlik deyiladi. Temperatura koʻtarilishi bilan yoyiluvchanlik ortadi. Tashki kuch ortib borgandagi D. aktiv (faol), tashki kuch kamayib borgandagi D. passiv (sust) D. deyiladi. D.ning choʻzilish, siqilish, egilish, buralish xillari mavjud. Mutlaq D.ning jism boshlangʻich oʻlchami (shakli)ga nisbati nisbiy D. deyiladi. D. qonunlari materiallar qarshiligi, puxtaligi, inshootlar mustahkamligi va h.k.ni hisoblashda tatbiq qilinadi; 2)geologiyada — tektonik harakatlar natijasida tog jinslarining shakli va hajmi oʻzgarishi. D.ga uchragan tog jinslarining tarkibi baʼ-zan butunlay oʻzgarib ketadi.

Deformatsiya (lot. deformatio — buzilish) — 1) fizikada — tashqi kuch, temperatura, elektr va magnit maydonlari taʼsirida jism shakli va oʻlchamlarining oʻzgarishi. Elastik va plastik xillari bor. Chuqurroq o'rganilganda cho'zilish-siqilish, buralish, egilish va siljish turlariga bo'linadi. Jismga tasir qiluvchi kuchlarning turiga qarab D. turlarini kuzatish mumkin. Tashki kuch taʼsiri toʻxtagandan keyin D. yoʻqolsa (jism oʻz holiga qaytsa) elastik D., saqlansa (jism oʻz holiga qaytmasa) plastik D. yuz beradi. Elastiklik va plastiklik nazariyasida qattiq jism D.siga oid harakat va kuchlanish oʻrganiladi. Elastik D.lanuvchi qattiq jism yoʻq, har qanday qattiq jism tashqi kuch taʼsirida plastik D.lanadi. Plastik D. temperatura, tashki kuch va D. tezligiga bogʻliq. Tashki kuch maʼlum vaqt davomida bir xil taʼsir qilib tursa, D. vaqt oʻtgan sari oʻzgara boradi; bu hodisaga yoyiluvchanlik deyiladi. Temperatura koʻtarilishi bilan yoyiluvchanlik ortadi. Tashki kuch ortib borgandagi D. aktiv (faol), tashki kuch kamayib borgandagi D. passiv (sust) D. deyiladi. D.ning choʻzilish, siqilish, egilish, buralish xillari mavjud. Mutlaq D.ning jism boshlangʻich oʻlchami (shakli)ga nisbati nisbiy D. deyiladi. D. qonunlari materiallar qarshiligi, puxtaligi, inshootlar mustahkamligi va h.k.ni hisoblashda tatbiq qilinadi; 2)geologiyada — tektonik harakatlar natijasida tog jinslarining shakli va hajmi oʻzgarishi. D.ga uchragan tog jinslarining tarkibi baʼ-zan butunlay oʻzgarib ketadi.


Download 1,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish