7 Mavzu: Istemolchi tanlovi nazariyasi

Ikki tovarning nisbiy narxi hali o’zgarmaganligi sababli, yangi budjet sig`imibirinchisidek haliyam o’zgarmagan. Bu yerda kirimning ortishi budjet sig`imining parallel ko’chishiga olib keladi.

• Ikki tovarning nisbiy narxi hali o’zgarmaganligi sababli, yangi budjet sig`imibirinchisidek haliyam o’zgarmagan. Bu yerda kirimning ortishi budjet sig`imining parallel ko’chishiga olib keladi.
• Kengaygan budjet sig`imi iste’molchiga ko’proq Pepsi va pitsa xaridiga imkon beradi, ya’ni bu yirikroq befarqlik egri chizig`i degani. Budjet holati va iste’molchining befarqlik egri chizig`ilati orasidan eng ma’qul deb topgani uning optimal tanlovini “ilk optimal”dan “yangi optimal”ga siljitadi.
• Eslab qoling, 7-chizmada iste’molchi o’zi uchun ko’proq Pepsi va pitsa tanlaydi. Kirimning ko’payishiga iste’molning
• ortishi mantiqiy javob bo’la olmasada, bu vaziyatda eng mos holat ko’proq pitsa va Pepsi deb baholanadi.
• To’rtinchi bo’limga murojaat qilsangiz, iqtisodchilarning daromad oshganda iste’molning ham ortish holatiga normakl Tovar deb baho berishlarini ko’rishingiz mumkin. 7-chizmadagi befarqlik egri chizig`i sifatidagi Pepsi va pitsa taxminan normal tovarlardir.

8-chizmada iste’molchining mablag’i oshganda ko’proq pitsa hamda kamroq Pepsi xarid qilishini ko’rishimiz mumkin. Agar iste’molchi budjeti ortganda bir tovarni boshqalariga nisbatan ko’proq xarid qilsa, bu mahsulot turi iqtisodchilar tomonidan past darajadagi tovar deb qaraladi. 8-chizma pitsaning normal tovar va Pepsining past darajadagi Tovar ekanligi ehtimoli ostida chizilgan.

• 8-chizmada iste’molchining mablag’i oshganda ko’proq pitsa hamda kamroq Pepsi xarid qilishini ko’rishimiz mumkin. Agar iste’molchi budjeti ortganda bir tovarni boshqalariga nisbatan ko’proq xarid qilsa, bu mahsulot turi iqtisodchilar tomonidan past darajadagi tovar deb qaraladi. 8-chizma pitsaning normal tovar va Pepsining past darajadagi Tovar ekanligi ehtimoli ostida chizilgan.
• Dunyodagi ko’pgina tovarlar normal tovarlar bo’lishiga qaramay, ba’zi bir past darajadagi tovarlar ham mavjud. Masalan velosipedlar. Kirim oshsa, kishida avtobus yoki tahsida yurish, yoinki, shaxsiy avtomobil xarid qilish xohishi paydo bo’ladi. Avtobusda yurish ham past darajadagi “tovar” hisoblanadi.

• Past kategoriyali tovar
• Iste’molchining daromadi ortganda kamroq sotib oladigan tovari past kategoriyali tovar hisoblanadi. Bu yerda Pepsi past kategoriyali tovar: iste’molhcini daromadi ortib, budjet chegarasi oldinga surilganda ham pepsining iste’moli kamayib pitsaning iste’moli ortgan.

• NARXLARDAGI O’ZGARISHLAR ISTE’MOLCHI TANLOVIGA QANDAY TA’SIR O’TKAZADI?
• Keling endi narxlardagi o’zgarish iste’molchi tanloviga qanday ta’sir ko’rsatishini bashorat qiluvchi modelni ko’rib chiqsak. Aytaylik, Pepsining narxi $2 dan $1 ga tushdi. Pastroq narx iste’molchining xarid imkoniyatini orttirishi hayratlanarli emas. Boshqa so’z bilan aytganda, istalgan Tovar narxining tushishi budjet sig`imini yuqoriga siljitadi.

• Narx o’zgarishlari
• Pepsi narxining tushishi budjet chegarasining oldinga siljishiga va qiyaligining ortishiga sabab bo’ladi. Iste’molchining muvozanat nuqtasi Pepsi va pitsani sotib olish miqdori o’zgaradigan yangi nuqtaga ko’chib o’tadi. Mazkur holatda pepsining iste’mol hajmi ortgan, pitsaning iste’mol hajmi kamaygan.

• 9-chizma narxlarning tushishi budjet sig`imiga qanday ta’sir ko’rsatishini tasvirlab beradi. Agar iste’molchi o’rtacha kirimining $1000 ini pitsaga sarflasa, Pepsining narxi ahamiyatsiz bo’lib qoladi. Shunday qilib chizmadagi A nuqta o’zgarishsiz qoladi. Aksincha, agar iste’molchi kirimining $1000 qismini Pepsiga sarf etsa, 500 tadan ko’ra 1000 ta Pepsi xarid qila oladi. Demak, budjet sig`imining so’ngi to’xtami B nuqtadan D nuqtaga ko’chish bo’ladi.

E’TIBORINGIZ UChUN RAXMAT.

• E’TIBORINGIZ UChUN RAXMAT.
•