7- мавзу: кичик бизнес ва тадбиркорлик субъектларида ишлаб чиқариш

ҳисоблаш моддалари
қуйидагилардан 
ташкил топади. 
• Махсулотнинг ишлаб чиқариш таннархини 
ҳосил қилувчи ҳаражат 
элементлари
ва 
ҳисоблаш
моддалари
орасида ўзаро 
боғлиқлик мавжуд. 

---

2-
жадвал. Махсулот таннархини хосил қилувчи харажат 
элементлари ва ҳисоблаш моддаларининг ўзаро боғлиқлиги 
Ҳисоблаш моддалари
Ишлаб 
чиқариш-нинг
моддий хара-
жатлари
Ишлаб 
чиқаришга 
тегишли 
меҳнатга ҳақ 
тўлаш 
харажатлари
Ишлаб 
чиқаришга 
тегишли 
ижтимоий 
суғуртага 
ажратмалар
Асосий 
воситалар 
амортиза-
цияси
Бошқа ишлаб 
чиқариш 
харажатлари 
Хом ашё ва асосий материаллар (қайта 
кирим 
қилинган 
чиқитлардан 
ташқари)
Сотиб олинган бутловчи қисмлар ва 
ярим фабрикатлар
N
Ишлаб чиқариш харак-теридаги иш ва 
хизматлар
+
Технологик 
мақсадлар 
учун 
ишлатилган ёқилғи ва энергия
Ишлаб чиқаришга тегишли меҳнатга 
ҳақ тўлаш харажатлари
Ишлаб чиқаришга тегишли ижтимоий 
суғуртага ажратмалар
Асосий воситалар ам-ортизацияси
+
Модций қийматликлар камомади ва 
маҳсулот-ларнинг 
бузилишидан 
кўрилган зарарлар
Ишлаб 
чиқаришга 
оид 
бошқа 
харажатлар
+

---

•
"Хом-ашё ва асосий материаллар"
моддасида маҳсулотнинг асосини ташкил 
этиб, унинг таркибига кирадиган ѐки маҳсулот 
тайѐрлашда (ишларни бажаришда, 
хизматлар кўрсатишда) зарур таркибий қисм 
ҳисобланган четдан сотиб олинадиган хом 
ашѐ ва материаллар, шунингдек, бир 
маромдаги технология жараѐнини 
таъминлаш, маҳсулотларни ўраш ѐки бошқа 
ишлаб чиқариш эхтиѐжларига сарфланадиган 
(асбоб-ускуналар, бинолар, иншоотлар ва 
бошқа асосий воситалар синовини ўтказиш, 
назорат қилиш, сақлаш, тузатиш ва улардан 
фойдаланиш учун ишлаб чиқариш жараѐнида 
фойдаланиладиган), харид қилинадиган 
материаллар ўз аксини топади. 

---

• Махсулот таннархига киритиладиган хом ашѐ ва материаллар 
харажатларидан қайтариладиган чиқитлар қиймати ва идиш, 
ўраш-жойлаш материаллари қиймати уларнинг амалда 
сотилиши, фойдаланилиши ѐки омборга кирим қилиниши нархи 
бўйича чиқариб ташланади.