6. Texnologik ishlab chiqarishdagi asosiy jixoz hisobi va bayoni

30	40	50	60	70	80	90
100
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11
2.	1,62	0,812	0,632	0,497	0,389	0,299	0,224	0,159	0,106	0,064
3	2,40	-	0,839	0,659	0,524	0,414	0,324	0,245	0,179	0,124
4	-	-	1,044	0,808	0,639	0,512	0,406	0,318	0,242	0,177
5	-	-	-	0,961	0,758	0,605	0,482	0,383	0,300	0,28

.Jarayonning fizik-kimyoviy asoslari.

Ammiak sintezi reaksiyasi qaytar reaksiya bo’lib, issiqlik chiqishi bilan boradi:

N₂ + 3H₂→2NH₃ + 106kJ

Reaksiyada gazning hajmi ikki marta kamayadi: Le-SHatalye prinspiga muvofiq haroratni oshirish ammiak parchalanishi tomon, bosimni ortishi esa reaksiyani ammiak hosil bo’lishi tomonga borishini ta`minlaydi.

Uy haroratida 1 atm. Bosimda reaksiya muvozanati to’liq ammiak sintezi tomon siljiydi, ammo reaksiya unumi juda past bo’ladi.

Reaksiya katalizator ishtirokida juda tez ketadi. Ammo katalizator 400-500⁰C da aktivlik ko’rsatadi. Bundan yuqori haroratda ammiak sintezi yuqori bosimda boradi.

Muvozanatni ammiak hosil bo’lishi tomonga siljitish uchun yuqori bosim va past harorat kerak. Hatto eng yuqori bosimda ham katalizator qo’llanilmasa, reaksiya unumi past bo’ladi. Ishlab chiqarish sharoitida reaksiya 400-500⁰C haroratda qattiq katalizator ishtirokida va bosimda olib boriladi.

Ammiak sintezi reaksiyasida: temir, uran, osmiy, radiy, platina, molibden va boshqa metallar qktiv katalizator bo’la olishi qniqlangan. eng ktivi uran va osmiydir, ammo qimmatligi va zaharlarga chidamsizligi uchun ular qo’llanilmaydi. Sanoatda temir katalizator keng qo’llaniladi. Bu ham arzon, ham ancha aktiv, yuqori haroratga va zaharlarga chidamli. H₂S va boshqa S li birikmalar Fe ni qaytmas qilib zaharlaydi. Agar 0,1 % S li birikma bo’lsa, katalizator aktivligi 50 % ga 1 % S li birikma bo’lsa, 100 % ga pasaytiradi. H₂J, CO va CO₂ lar esa juda kuchli zaharlaydi, ammo qaytar zaharlanadi.