6. Texnologik ishlab chiqarishdagi asosiy jixoz hisobi va bayoni

AVA kompressiyasi.

Uglerod oksidlaridan tozalangan AVA (2,35-2,45) MPabosim, (35-45) ^oS harorat bilan separatordan (505) chiqib kompressorda so’rib olishga keladi. Birinchi bosqichda gaz 5,1 Mpa bosimgacha siqilganda harorati 165⁰C ga yetadi. So’ng havo sovutgichidan o’tib (40-55) ^oS ga chasovib, separator 105-F da gaz kondensatidan ajratilib ikkinchi bosqich kompressiyaga beriladi.

Ikkinchi bosqichdan so’ng gaz 10,1 Mpa bosim va 182^oS harorat bilan havo sovitgichida (40-55)^oS gacha sovib, ammiak bug’latgichidan o’tadi va separatorda gaz kondensatidan ajratilib uchinchi bosqich kompressiyaga beriladi.

Ammiaksintezi.

4-bosqich kompressiyadan chiqqan toza AVA 22 Mpa bosim va so’nggi bosqich havo sovutgichidan (40-50) ºS da chiqib kondensatsion kalonnaning (605) pastki qismiga yo`l oladi. Kolonnaning pastki qismida suyuq ammiak qatlamidan barbotaj hosil qilib namlik va boshqa qoldiqlardan yuviladi. Toza va sirkulyatsoin gaz aralashmalari kondensatsion kolonna issiqlik almashinish apparati trubalari orasidan o’tib, 602 issiqlik almashinish apparatining trubalari oralig’ida 195⁰C gacha qiziydi va sintezkolonnasiga (601) keladi.

Asosiy gaz oqimi kolonnaning pastki qismidan kirib katalizator qutisi va qurilma devoir oralig’idan o’tib yuqoriga harakatlanadi. Kolonnaning yuqori qismida ichki issiqlik almashinish apparati joylashtirilgan.

Issiqlik almashinish apparati trubalari orasidan o’tayotib gaz chiqayotgan gaz issiqligi hisobiga (400-440) ^oS gacha qizib, katalizator birinchi qatlamiga radial yo`nalishda kiradi. Gazketma-ketkatalizatorning uch qatlamidan 22 MPa, 17 900 s^-1hajmiytezlik, (400-530) ^oSda o’tadi. Jarayon ekzotermik bo’lib AVA reaksiyasi quyidagicha boradi:

3 N₂ + H₂ 2 NH₃ +Q

Oxirgi uchinchi qatlamdan o’tgan gaz tarkibida (14-16) % ammiak tutib, (500-515) ^oS haroratda markaziy truba orqali yuqoriga ko’tariladi. YUqoridagi ichki issiqlik almashinish apparati orqali o’tayotib (300-335) ^oS gacha soviydi. Keyin gaz suv qizdirgichi 603 ga kirib o’z issiqligini bug’ hosil qilishga beradi.