6. Texnologik ishlab chiqarishdagi asosiy jixoz hisobi va bayoni

Ammiak sintezi bu tipik geterogen katalitik jarayon bo’lib, bir necha bosqichda boradi:

1.Gazlar aralashmasidan azot va vodorodning katalizator sirtiga va ichki g’ovaklariga absorbsiyasi.

2.Katalizatorga gazlarning kimyoviy absorbsiyalanishi.

3.Katalizator sirtida azot va vodorodning o’zarota`siri. Bunda azot katalizatordan electron oladi, vodorod esa katalizatorga elektronlar beradi, ya`ni uning yo`qotgan elektronlari o’rnini to’ldiradi. Buning natijasida imid-amid va ammiak hosil bo’ladi.

Albatta bu jarayonlarni amalga oshirishda, ya`ni elektronlarni u elementdan bu elementga o’tishini ta`minlash uchun promotrlardan foydalaniladi (ishqoriy metal oksidlari, SiO₂, va boshqa oksidlar).

Sitezning yuqori va barqaror mahsuldorligini ta`minlash uchun:

1.AVA ni yuqori darajada tozalash

2.AVA nisbatini 1:3 holatda saqlash

3.Kontaktga kirayotgan gaz aralashmasida NH₃ miqdorini kamaytirish

6.2.Texnologik sxema bayoni.

Ammiak sintezi jarayoni quyidagi asosiy bosqichlardan iborat:

Tabiiy gaz kompressiyasi

Oltingugurtdan tozalash

Metan konversiyasi

Uglerod oksidi konversiyasi

Metildietanol bilan tozalash (CO₂ni)

Metanlash

Azot – vodorod aralashmasi kompressiyasi

Ammiak sintezi.

Tabiiy gaz kompressiyasi va oltingugurtdan tozalash.

Tabiiy gaz kompressiyasi.

Ammiak sintezi uchun boshlang’ich hom ashyo sifatida (1,1-1,2 MPa) bosimda, (minus 40-35⁰C) harotatda, miqdori 70 000 m³/s, oltingugurt birikmasi 80mg/m³ dan ko’p bo’lmagan tabiiy gaz ishlatiladi.

Agregatda tabiiy gaz 2 qismga bo’linadi: yoqilg’I sifatida yoqish uchun va texnologik maqsadda foydalanish uchun. Texnologik maqsadda foydalaniladigan gaz 408 separatorga kirishda AVA bilan aralashtiriladi. Separatorda boshqa uglevodorodlar ajratilib, ikki bosqichli markazdan qochma nasosga siqish uchun jo’natiladi. Kompressordan so’ng 4,5 MPa dan yuqori bo’lmagan bosimda va 200⁰C temperaturada oltingugurtdan tozalash bo’limiga jo’natiladi.