6. tannarxni xarajat moddalari bo’yicha tahlili

MUNDARIJA:

KIRISH.....................................................................................................................2
1.DAVR XARAJATLARI..........................................................................................3
2.SOTISH XARAJATLARI.......................................................................................9
3.MA’MURIY XARAJATLAR................................................................................13
4.BOSHQA UMUMXO’JALIK XARAJATLARI...................................................15
5.DAVR XARAJATLARINING OMILLI TAHLILI....................................................................................................................17
6.TANNARXNI XARAJAT MODDALARI BO’YICHA TAHLILI
XULOS.......................................................................................................................25
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI................................................26 ILOVALAR................................................................................................................27

KIRISH
Korxona faoliyatining sof moliyaviy natijasini aniqlash uchun hisobot davrida qilingan barcha sarf va xarajatlar toʻgʻri taqsimlanishi lozim. Barcha xarajatlar, ishlab chiqarilgan va sotilgan mahsulotlar tannarxiga kiritiladigan xarajatlarga va tannarxga kiritilmaydigan, ammo davr xarajatlariga kiritiladigan xarajatlarga boʻlinishi zarur. Davr xarajatlari, soliq toʻlaguncha boʻlgan foydani hisoblashda inobatga olinadi. Bundan tashqari moliyaviy natijalar toʻgʻrisidagi hisobotda moliyaviy faoliyat va favqulodda holat boʻyicha xarajatlar ham alohida koʻrsatiladi. Molyaviy natijalar toʻgʻrisidagi hisobotning mazmuni shundan iboratki, unda korxona xoʻjalik faoliyatining yakuniy va oraliq moliyaviy natijalarini ularning alohida daromad (foyda) xarajat (zarar) koʻrsatkichlarini taqqoslash va qoʻshish orqali aniqlanadi. Amalga oshirilgan xarajatlarning ulushi, biznesga qarab, ishlatilgan savdo modeliga qarab sezilarli darajada farq qilishi mumkin.Masalan, buyurtma asosida ishlab chiqarilgan mahsulot sotuvlar uchun mablag'larni ta'minlash va byudjetni ishlab chiqish uchun xodimlarning ko'p vaqtini talab qiladi, shuning uchun katta kompensatsiya va sayohat xarajatlari talab qilinadi.Shu bilan bir qatorda, agar sotuvlarning katta qismi tashqi sotuvchilarga topshirilsa, komissiya sotish xarajatlarining eng katta qismi bo'lishi mumkin.Internet-do'konda sotish xarajatlari past bo'lishi mumkin, ammo saytni reklama qilish va uni ijtimoiy tarmoqlar orqali targ'ib qilish uchun katta marketing xarajatlari talab etiladi. Xususan: - xarajatlar ularning tushumlar bilan bog'liqligini hisobga olgan holda tan olinadi (masalan, ishlarni bajarish qiymati ularni sotishdan tushgan daromad sifatida tan olinishi bilan bir vaqtda tan olinadi); - agar xarajatlar bir necha hisobot davrlarida daromadlar olinishiga sabab bo'lsa va daromadlar va xarajatlar o'rtasidagi bog'liqlikni aniq aniqlash yoki bilvosita aniqlash mumkin bo'lmasa, ular hisobot davrlari o'rtasida oqilona taqsimlanishi bilan moliyaviy natijalar to'g'risidagi hisobotda tan olinadi; - agar tashkilot - kichik tadbirkorlik sub'ekti mahsulot va tovarlarni sotishdan tushgan tushumni etkazib berilgan mahsulotga egalik qilish, undan foydalanish va uni tasarruf etish huquqi deb e'tirof etmasa, chiqarilgan tovarlar to'lovni olgandan keyin o'tkazilsa, u holda xarajatlar qarz to'langanidan keyin tan olinadi.