6 olmosh ravish fe’l olmosh

Ayir+il= ayril qayir+il= qayril → tovush tushishi
Eslatma: nisbat qo‘shimchalari lug‘aviy shakl yasovchi qo‘shimchalar hisoblanadi.


O‘TIMLI VA O‘TIMSIZ FE’LLAR

Tushum kelishigidagi so‘zlar bilan bog‘lanadigan fe'llar o’timli fe’llardir. Masalan: Mutal ko‘cha boshida tasodifan do‘stlarini uchratib qoldi. Ushbu gapda qo‘llanilgan uchratib qoldi fe’li tushum kelishigi shaklini olgan do'stlarini so’zi bilan bog‘lanib kelyapti. Misollar: o‘qimoq, yozmoq, ko‘rmoq, bilmoq, yasamoq, sindirmoq, o‘ylamoq.

Tushum kelishigidagi so‘zlar bilan bog‘lanmaydigan fe’llar o‘timsiz fe’llardir.
Masalan: Tongda yana eshik qo'ng’irog'i jiringladi. Ushbu gapda jiringladi fe’li tushum kelishigini olgan hech qanday so‘z bilan bog‘lanmagan.
Misollar:qo‘rqmoq, ketmoq, portlamoq, xursand bo‘lmoq, yugurmoq, to'planmoq.
Eslatma: O`zlik va majhul nisbat qo`shimchalari o`timli fe’lni o`timsiz fe’lga aylantiradi: so`radi - o`timli fe’l, so`raldi - o`timsiz fe’l; ko`rdi - o`timli fe’l, ko`rindi - o`timsiz fe’l.
Orttirma nisbat qo`shimchalari, aksincha, o`timsiz fe’lni o`timli fe’lga aylantiradi: kuldi - o`timsiz fe’l, kuldirdi - o`timli fe’l; yurdi - o`timsiz fe’l, yurgizdi - o`timli fe’l; uxladi - o`timsiz fe’l, uxlatdi - o`timli fe’l.


BO‘LISHLI VA BO‘LISHSIZ FE’LLAR

Fe’l asosidan ifodalangan harakatning ro‘y berish yoki bermasligini bildirgan shakllarga bo'lishli-bo'lishsizlik shakllari deyiladi.

Bo'lishsizlik -ma lug‘aviy shakl yasovchi qo‘shimcha orqali hosil qilinadi: keldi – kelmadi. Bo'lishlilik ma’nosi esa bunday shakllarga ega emas.
Bo'lishsiz fe’llarning shaxs-son qo'shimchalari bilan o'zgarishi o'ziga xos xususiyatga ega. Bo'lishsizlik ma’nosi -ma, emas yordamida ifodalanganda shaxs-son qo'shimchasi undan so'ng, yo‘q yordamida ifodalanganda esa oldin qo'llaniladi. Qiyoslang: