6-мавзу: Маънавий-маърифий ишларининг такомиллашуви тарбиянинг асоси Маънавий-маърифий ишларни ташкил этишда маънавият, маърифат, мафкура ва дин масалаларининг ўзаро уйғунлиги. Маънавий-маърифий ишларнинг асосий йўналишлари

МИРЗО УЛУҒБЕК НОМИДАГИ ЎЗБЕКИСТОН МИЛЛИЙ УНИВЕРСИТЕТИ «Фуқаролик жамияти ва ҳуқуқ таълими» кафедраси 8-мавзу: Замонавий шароитда тарбиявий жараёнлар ва уни ташкил этиш йўллари

Маърузачи: проф. А.Ўтамуродов

Тошкент - 2021

Режа:

1.Тарбия такомиллашувининг зарурлиги ва глобал зиддиятлар билан боғлиқлиги.

2.Маънавиятнинг глобаллашув жараёнларига зиддиятли характери.

3.Глобаллашув жараёнида тарбияга салбий таъсир этувчи омиллар ва унинг олдини олиш усул ва воситалари.

 

Тарбия тизиминниг миллий хусусиятлари

• миллий тарих ва маданиятнинг ўзига хос жиҳатларини ҳисобга олиш;
• тарбиявий ишларда миллий удумлар, анъаналар, урф-одатлар, диний маросимлардан фойдаланиш;
• миллий маданият жаҳон маданиятининг бир бўлаги эканлиги тушунчасини шакллантириш.

Тарбия жараёнининг мазмуни.

• Тарбия – муайян, аниқ мақсад ҳамда ижтимоий-тарихий тажриба асосида шахсни ҳар томонлама ўстириш, унинг онги, хулқ-атвори ва дунёқарашини таркиб топтириш жараёни. Бошқачароқ талқин этилганда, тарбия ёш авлодни муайян мақсад йўлида ҳар томонлама вояга етказиш, унда ижтимоий онг ва хулқ-атворни таркиб топтиришга йўналтирилган фаолият жараёнидир.

Тарбия жараёнининг мазмуни

• Тарбия жараёни ўқитувчи ва талаба (тарбиячи ва тарбияланувчи)лар ўртасида ташкил этилувчи ҳамда аниқ мақсадга йўналтирилган ҳамкорлик жараёнидир. Тарбия жараёнида тарбияланувчининг онги шакллана боради, ҳис-туйғулари ривожланади, ижтимоий ҳаёт учун зарур бўлган ижтимоий алоқаларни ташкил этишга хизмат қиладиган хулқий одатлар ҳосил бўлади.

Тарбия ва тарбиячи масъулияти

“Эскини ўзлаштирган ва янгини тушинишга қодир инсонгина тарбиячи бўла олади”

Конфуций

Тарбия жараёнида ўқитувчи масъулияти

• Тарбия жараёнида ўқувчиларнинг ҳаёти ва фаолиятини педагогик жиҳатдан тўғри уюштириш ғоят муҳимдир. Фаолият жараёнида ўқувчи ташқаридан келаётган тарбиявий таъсирларга (мас. глобаллашув таъсирларига) нисбатан маълум муносабатда бўлади. Бу муносабат шахснинг ички эҳтиёж ва хоҳишларини ифодалайди.
• Психолог ва педагогларнинг тадқиқотлари шахсга ташқи омилларнинг (хоҳ салбий, хоҳ ижобий) таъсири ўқувчининг уларга муносабатига боғлиқлигини кўрсатади. Ўқувчи фаолиятини уюштиришгина эмас, балки тарбияланувчининг бу фаолиятга нисбатан турли кечинмаларни қандай англаши, баҳолаши, ҳис қилиши, улардан ўзи учун нималарни олаётганлигини билиши зарур. Зеро, тарбия ижтимоий муносабатларнинг мураккаблашиб бориши асосида кечади.