6-mavzu: Ma’lumotlar bazasini qayta ishlash texnologiyalari Reja

Hisobotlar tashkil qilish 
Hisobot – bu natijalar aks etgan qog‘ozli hujjat demakdir. Accessda hisobot 
yaratishning ikki usuli mavjud bo‘lib, ular qaysi usulda hisobot yaratishdan qat’iy 
nazar MO muloqot darchasidagi ob’yektlar bo‘limida Otchyotni tanlab Sozdat 
tugmasini bossak, yangi hisobot degan muloqot darchasi paydo bo‘ladi. 
Ekranda hosil bo‘lgan muloqot darchasida yangi hisobot tuzishning bir qator 
usullari taklif qilinadi: 
Konstruktor – mustaqil ravishda yangi hisobot tuzish. 

---

53 
Hisobotlar ustasi – tanlangan maydonlar asosida avtomatik ravishda yangi 
hisobotlar tuzish. 
Ustun ko‘rinishida avto hisobot – maydonlarni avtomatik ravishda bitta ustunga 
joylashtirgan holda hisobot tuzish. 
Lentasimon ko‘rinishda avto hisobot – maydonlarni avtomatik ravishda lentasimon 
joylashtirilgan holda hisobotlar tuzish. 
Master diagramm (diagrammalar ustasi) – diagrammalar asosida hisobotlar tuzish. 
Pochta yorliqlari – pochta markalarini nashr qilish uchun formatlangan hisobotlar 
tuzish. 
Hisobot tuzilmasi 
Hisobot tuzilmasi asosan 5 qismdan iborat bo‘ladi: 
-
hisobot sarlavhasi, 
-
yuqori kolontitul, 
-
ma’lumotlar joylashgan joy, 
-
quyi kolontitul, 
-
hisobot eslatmasi.
Odatda, hisobot tuzilmasi bilan tanishish uchun avtomatik ravishda hisobot tashkil 
qilib uni «konstruktor» tartibida ochish qulay. Bunda hisobot sarlavhasi umumiy 
sarlavhani chop etishni tahminlaydi, yuqori kolontitul qismlari esa sarlavhaga tegishli 
kichikroq sarlavhachalarni ifodalaydi.
Tuzilgan jadval, so‘rov, forma va hisobotlarni foydalanuvchiga kerakli holatda 
printerga chiqarish mumkin. Buning uchun kerakli ob’yektni tanlab olish, so‘ngra 
asosiy tavsiyanomaning fayl punktidan «Pechat» buyrug‘iga kirish lozim. 
 
Nazorat uchun savollar.
 
1.
Ma’lumotlar bazasi nima? 
2.
Ma’lumotlar bazasining qanday turlari bor? 
3.
Ma’lumotlar bazasini boshqarish tizimi (MOBT) nima? 
4.
MOBT ning qanday dasturlarini bilasiz? 
5.
Jadval tuzilmasiga ega MOlarda ustun va satrlar nima deb ataladi? 
6.
Maydonlarning xususiyatlarini aytib bering.
7.
Ma’lumotlar bazasi nima?