6-Мавзу: Фрикцион узатмалар. Вариаторлар. Уларнинг хисоби

Мавзу: Тишли узатмалар. Уларнинг турлари, кинематикаси ва геометрияси.

Режа:

• 1. Тишли узатмалар тўғрисида умумий маълумот.
• 2. Тишли узатмаларнинг таснифланиши.
• 3. Тишли узатмаларнинг геометрияси ва кинематикаси.
• 4. Тишли узатмаларнинг ишлаш қобилияти ва ҳисоблаш мезонлари.
• 5. Тўғри тишли цилиндрик ғилдиракларни мустаҳкамликка хисоблаш.
• 6. Қия ва шеврон тишли ғилдиракларни ҳисоблаш.
• 7. Тишли ғилдираклар тайёрлашда ишлатиладиган материаллар.

Червякли узатма ва гипоид узатма схемаси

• юкори бикрлиги киради.

• MEXANIK UZATMALAR

• ILASHISH XISOBIGA ISHLOVCHI UZATMALAR

• TISHLI UZATMALAR

• CHERVYAKLI UZATMAALAR

• ZANJIRLI UZATMALAR

• TASMALI UZATMALAR

• FRIKSION UZATMALAR

• ISHQALANISH XISOBIGA ISHLOVCHI

• TISHLI UZATMALAR

• O’QLAR JAYLASHISHIGA QARAB.

• SLINDIRSIMON

• KONUSSIMON

• VINTLI

• QIYA TISHLI

• TO’G’RI TISHLI

• TISHLARNING G’ILDIRAK SIRTIGA JOYLASHISHIGA QARAB

• AYLNASIMON TISHLI

• da-ташқи айлана
• d-бўлиш айланаси
• df-тиш ости айланаси
• ha- тиш каллагининг баландлиги
• hf-тиш оёғининг баландлиги
• h-тишнинг умумий баландлиги
• Pt-тиш қадами
• aw-ўқлараро масофа
• αw-илашиш бурчаги

• Yuqorida sanab o’tilgan parametrlardan bitta standartni tanlash kerak, u qolganlari bilan boqlangan bo’lishi kerak. Bu parametr shunday bo’lishi kerakki, uning qiymati tishni aniqlashi kerak. Bunga ko’pincha tish qadami to’g’ri keladi:

• (5.3)

• Biroq qadam qiymati ifodasiga  irratsional son kiradi, u o’nli kasrda cheksizlikka ega. Shuning uchun qadamni standartlashtirib bo’lmaydi.  sonini qatnashtirmasdan bu ifodani bir qismini standartlashtirish mumkin. Bu qiymatni m tish moduli deyiladi:

• (5.4)

• Modul tish qiymati bilan boqlangan, ya’ni modul son qiymati bo’yicha tish bosh balandligiga teng, (5.5)

• Modul standart qiymat hisoblanib, «mm»da o’lchanadi, shuning uchun tishli G’ildirakning hamma o’lchamlari «mm» da o’lchanadi. Standartga asosan qator mavjud modullar millimetrning yarmidan 100 mm gacha qiymatni qabul qiladi. Modulning ba’zi bir qiymatlari: m = 0,5; 1; 1,5; 2; 2,5; 3; 4; 5 ... 100 mm. Tishli G’ildirak geometrik parametrlari uning tishlar soni, standart modul va standart profil burchagi  = 200 larni bog’lovchi formulalarni yozamiz:

• (5.4) ni hisobga olib, bo’luvchi aylana radiusi (5.6)

• (5.5) va 5.6-rasmni hisobga olib, bosh aylana radiusi (5.7)

• (5.2) va 5.6-rasmni hisobga olib, oyoq aylana radiusi

• Цилиндрик тўғри
• тишли узатманинг
• геометрик
• ўлчамлари

• Эътиборингиз учун рахмат