6-maruza: uch fazali oʼzgaruvchan tok zanjirlari reja: Umumiy tushunchalar

Faza va liniya kuchlanishlari orasidagi nisbat.
Аgar 6.2-rasmdagi sxemada 
zanjir 
konturlarining 
aylanib 
chiqish 
yunalishini 
qarab olinsa, u holda liniya 
kuchlanishlari faza kuchlanishlarining geometrik ayirmasiga teng boʼladi:
}
(6.4) 
Ushbu tengliklardan foydalanib, faza va liniya kuchlanishlari orasidagi 
nisbatni aniqlash mumkin. Buning uchun ixtiyoriy 
nuqtadan faza 
kuchlanishlarining 
vektorlari oʼzaro 
farq bilan chiziladi. Soʼngra 
faza kuchlanishlarining maʼlum qiymatlariga koʼra (6.4) ifodaga binoan liniya 
kuchlanishlarining vektor diagrammasini qurib, uning qiymatini aniqlaymiz (6.4-
rasm). 
A
U
B
U
C
U
0
A
I
B
I
C
I
0
I
B
I

C
I

A

B

C

6.3-rasm.

---

7 
Ushbu vektorlar diagrammasidan koʼrinadiki, uchala liniya kuchlanishlari 
oʼzaro teng va faza jihatdan bir-birlariga nisbatan 
ga siljigan. Teng yonli 
uchburchakdan quyidagilarni aniqlaymiz: 
√
Аgar 
boʼlsa,
u holda 
√
(6.5) 
Demak, elektr isteʼmolchilari yulduz usulida ulanganda liniya kuchlanishi 
faza kuchlanishidan 
√ 
marta katta boʼlar ekan. 
Nazorat savollari 
1. Tok va kuchlanishlarning simmеtrik sistеmasi nima? 
2. Uch fazali yuklamani o’lchash usuli qanday aniqlanadi? 
4. Liniya simlaridan bittasi ajratilganda zanjirning ish holati qanday o’zgaradi? 
5. Qanday holda liniya toklari simmеtrik sistеmani tashkil qiladi? 
6. Uch fazali tokning bir fazali tokdan afzalligi nimada? 
6.4-rasm.
A
U
B
U
C
U
0
A
U

B
U

C
U

AB
U
N
D
BC
U
CA
U
AB
U
BC
U
CA
U

120

120

120
M