6 ma'ruza. Термик ишлаш технологик жараёнлари

Toblash usullari



4. Izotermik toblash (V

).

4

Pogonali toblashdan farqi ~ 300

C da uzoq turadi, natijada austenit

0

to’liq beynitga o’tadi. Bu struktura yuqori mustahkam, plastik va qayishqoq

hamda past ichki zoriqishlar bilan ajralib turadi. Sovitish muhiti – tuzlar va

ishqorlar eritmasi. Asosan legirlangan po’latlar uchun qo’llaniladi.

§4. Bo’shatish jarayonlari



martensiti. Bu bo’shatish turi asbobsozlik po’laylar uchun qo’llaniladi.

2. O’rta temperaturali bo’shatish Т

= 300…400

С.

o

н

Natijada bo’shatish troostiti hosil bo’ladi. Po’lat elastik va qayishqoq

bo’ladi, qattiqligi 40…45HRC yetkaziladi. Bu bo’shatish turi ressora,

prujina kabi detallar uchun qo’llaniladi.

Natijada toblash zoriqishlari qisman kamayadi, struktura – bo’shatish

3. Yuqori temperaturali bo’shatish Т

= 550…650

С.

o

н

Natijada yetarli qattiqligiga va yuqori qayishqoqligiga erishiladi. Bu

strukturaning nomi – bo’shatish sorbiti.

Zarbalar ta’sirida ishlaydigan detallar uchun qo’llaniladi.

mustahkamligiga

Bo’shatish termik ishlashning oxirida o’tkaziladigan jarayin

Maqsad: toblangan po’latlarning qayishqoqligini va plastikligini oshirish,

ichki zoriqishlarni kamaytirish.

Bo’shatish

temperaturasi

detalning

talab

etilgan

bog’liq.

Bo’shatishning uchta turi ajratiladi:

1. Past temperaturali bo’shatish Т

= 150…250

С.

o

н



Nazorat savollari

1.Yumshatish jarayoni nimadan iborat? Uning qanday turlarini bilasiz?

2. To’liq va chala yumshatishlarning maqsadlari va texnologiyalari.

3. Diffuzion, rekristallizatsion va sferoidli yumshatishlarning maqsadlari va

texnologiyalari.

4. Normallash jarayonining maqsadlari va texnologiyalari.

5.Toblash jarayoni maqsadi va texnologiyasi.

6. Toblash jarayonining usullarini ta’riflab bering.

7. Bo’shatish jarayonlari. Turlari va texnologiyalari.