6-ma’ruza. Mikrodunyo konstantalari

Elementar zarra magnit momenti nisbiyligi Rt ning uning mexaniq momenti M ga nisbati giromagnit nisbiyligi deyiladi, ya’ni elektron uchun

Elementar zarra magnit momenti nisbiyligi Rt ning uning mexaniq momenti M ga nisbati giromagnit nisbiyligi deyiladi, ya’ni elektron uchun

Magnit oqimining kvanti

Fizik konstantalar tabiat qonunlari yoki moddalar hususiyatlarini ifodalovchi tenglamalar tarkibiga kiruvchi son qiymatlaridir. Fizik konstantalar kuzatilayotgan jarayon yoki moddaning nazariy modellarining matematik tenglamalariga mos keluvchi universial son qiymatlari tarzida ifodalanadi.

Doimiy kattalik nomi	Simvoli	Son qiymati	birlik	izoh
Yorug’lik tezligi (vakuumda)	c	2.99792458	km/s
Elektron zaryadi (elementar zaryad)	e	1.6021892∙10-19	kl
Plank doimiysi	h	6.626176∙10-34	J∙s
ħ=h/2π	h	1.054572 ∙ 10-34	J∙s
Avogadro soni (doimiysi)	L, NA	6.022045∙1023	Mol-1
Massaning atom birligi	m.a.b.	1.6605655∙10-27	kg
Elektron massasi	me	9.109534∙10-31	kg
Proton massasi	mp	1.672648510-27	kg
Neytron massasi	mn	1.674954310-27	kg

Proton massasining elektron massasiga nisbati	mp/me	1836.15152	1
Elektron zaryadining uning massasiga nisbati	e/me	1.7588047∙1011	kl/kg-1
Faradey soni	F	9.648456∙104	kl/mol-1
Ridberg doimiysi	R∞	1.097373∙107	m-1
Bor radiusi	a0	5.291771∙10-11	m
Elektron radiusi	re	2.817938∙10-15	m
Bor magnetoni	μB	9.274078∙10-24	J∙T-1
Elektronning magnit moment	μe	9.284832∙10-24	J∙T-1
Kompton elektron to’lqini uzunligi	λe	2.4263089∙10-12	m

Kompton proton to’lqini uzunligi	λp	1.3214099∙10-15	m
Kompton neytron to’lqini uzunligi	λn	1.3195909∙10-15	m
Molyar gaz doimiysi	R	8.31441	J.K-1.mol-1
Boltsman doimiysi	k	1.380662∙10-23	J.K-1
Boltsman doimiysi	σ	5.67051∙10-8	Vt∙m-2.K-4
Vin doimiysi	b, C	0.289782∙10-2	m∙K
Loshmidt doimiysi	n0, NL,L0	2.68719∙1025	m-3
Gravitatsiya doimiysi	G	6.67259 ∙10-11	N.m2.kg-2
Me’yoriy Erkin tushish tezlanishi	gn	9.80665	m/sek
Me’yoriy atmosfera bosimi	patm	101325	Pa

Havodagi tovush tezligi	c	331.46	m/sek
Magnit doimiysi	μo	12.5663706144∙10-7	G∙m-1
Elektr doimiysi	ε0	8.854188∙10-7	F∙m-1
α-zarra massasi	q	3.204∙10-19	kl
Mutloq nol harorat	t	-273.15	oC
Suvning uchlanma nuqtasi harorati	T0	273.16	K
Hartri energiyasi	Eh	4,359 743 94 ∙10-18	J

3. Axborot birliklari 

3. Axborot birliklari 

Axborot noaniqligini teng ikki martaga kamaytiradigan ma’lumot, axbort o`lchov birligi bit deb ataladi.

Uzatish tezligi 1 sekundiga uzatiladigan bitlar soni bilan o`lchanadi (masalan 19200 bit/sek). Bir sekundda bajara oladigan amallar soni EXMning xisoblash tezligi deb ataladi (masalan 500000 amal/sek). Ikkilik muhitlardagi axborot miqdorini o`lchash uchun bit va baytlardan tashqari, quyidagi kattaroq birliklardan xam foydalaniladi.

Informatsiyaning eng kichik birligi - bu bit(b). 8 bit 1 Bayt hisoblanadi va bitta simvol yoki harf bilan ustma-ust tushishi mumkin.

1 Kilobayt(KB)=1024 B

1 Kilobayt(KB)=1024 B

1 Megabayt(MB)=1024 KB

1 Gigabayt(GB)=1024 MB

1 Terabayt(TB)=1024 GB

Operativ xotiraning o`rtacha xajmi 4-256 MB

Kattik disk uchun 0,6-10 GB

Egiluvchan magnitli disk uchun 1,4-4 MB

Kompakt disk uchun 0,6-4 GB

Strimmer uchun 0,6-4 GB

Magnitooptik disk uchun 1-10 GB

O`xshatish uchun, agar 1 bit=1,25 mm desak, bayt=sm, kbayt=1000 sm, mbayt=10 km, gbayt=10.000 km ga teng bo`ladi.