6-cинфлар учун

Og’ir metall qotishmalari.

Qo`rg’oshin qotishmalari (svinsovie splavi)— qalay, surma, mis va boshqa elementlar qo’shilgan qo`rg’oshin asosidagi qotishmalar. Uncha qattiq emas, suyuqlanish temperaturasi past, zichligi katta, yaxshi texnologik va antifriksion xususiyatga ega, korroziyabardoshligi yuqori. Podshipnik materiallari, bosmaxonada va boshqa oson eruvchi qotishmalar sifatida, pitra kabel qoplamalari uchun ishlatiladi.

Kadmiylash (kadmirovanie)— atm. korroziyasidan, dengiz suvi ta’siridan himoya qilish, shuningdek bezash uchun metall buyumlar sirtini yupqa (odatda, 10—25 mkm) kadmiy qatlami bilan qoplash. Elektroximiyaviy va vakuum (murakkab shaklli buyumlar uchun) usullarda amalga oshiriladi. Samolyotlar, kemalarning eng muhim detallari, shuningdek tropik iqlim sharoitida ishlatiladigan buyumlarning sirti kadmiylanadi

Kobalt qotishmalari (ko­baltovie splavi)— tarkibida xrom, nikel va uglerod, molibden, vol­fram, niobiy, kremniy, marganes va boshqa elementlar bo’lgan kobalt asosidagi qotishmalar. Olovbardosh, eyilishga chidamli (k. Stellit) va magnit jihatdan qattiq xillari bor. Kobalt kamyob bo’lgani uchun Q.q. ni ishlatish cheklangan.

So’rma qo’yish (lityo vsasiva­niem)— metalldan yupqa devorli qilib ishlangan, suv bilan sovitiladigan quyma qoliplar (kristalliza­torlar )da quyma olish usuli; kristallizatorda vakuum hosil qilish natijasida surilishda qolip suyuq metall bilan to’ladi. Suyuq metall esa qolipda ma’lum balandlikka ko’tariladi. Metall qolip ichida qotadi va kristallizatorning ichki shaklini oladi. Yupqa devorli quymalar tayyorlashda qolip metall bilan ohista va me’yorida to’lishi; quyish sistemasida metallning isrof bo’lmasligi so’rma qo’yishning afzalligidir. Unumdorligi past, shuning uchun bu usuldan kam foydalaniladi.