6-cинфлар учун

TOKARLIK VINT QIRQISH STANOGIDA ISHLASH.

Tokar-vint ochish dastgohiga keskich vazagotovkani o'rnatish keskich o'rnatish ,
Keskich ushlagichda shunday o'rnatiladiki keskich uchi shpindel o'qidan
tepada turishi kerak. Keskich balandligini o`lchash uchun burchakli shablondan foydalaniladi (76-rasm,d) Agar keskich uchi markazlar chizig'idan past bo'lsa,
unda uning tagiga yumshoq poiatdan planka qo'yiladi (76-rasm, a). Keskichning to'g'ri joylanganligini orqa markaziga nisbatan
tekshiriladi (76-rasm,b). Keskichning chiqib qolgan joyi uning qalinligidan bir yarim uzunlikdan oshmasligi kerak (76-rasm, a). Qo'pol ishlov berilgan paytda keskich ishlov berilayotgan
detal o'qidan 0,5-1 mm baland joylanishi kerak. Qattiq materiallarga ishlov berilganda keskich markaziy chiziqdan 0,5-1 mm past joylanadi. Detalga nixoyaviy ishlov berilganda keskich uchi detaining markaziy chizig'i bilan teng joylashtiriladi.

Tokarlik-vint qirqish dastgohida ishlashning yo’llari.

Tokarlik-vint qirqish dastgohida ishlashni o’zlashtirish uchun avvalo uni boshqarish yo’llarini bilib olish kerak. Qo’lda boshqarishda shpindel qo’zg’almas bo’lishi lozim. Bo’ylama va ko’ndalang surish maxovikchalarini aylantirib, keskichni zagotovkaning sirtida 1 —1,5 mm masofaga suriladi. Bo’ylama surish maxovikchasi bilan keskichni o’ngdan chapga ohista va bir maromda surish mumkin.
Keskichni bo’ylama surish patron kulachogiga 5—6 mm qolganida to’xtatiladi. Keyin ko’ndalang surish maxovikchasini aylantirib keskichki zagotovkadan uzoqlashtiriladi. Bu operasiyani bir necha marta takrorlanadi. Dastgohni sinab ko’rishdan oldin keskichni zagotovkadan uzoqroq tutib o’ng tomonga olinadi va ishga tushirish knopkasini knopka stansiyasiga bosiladi. Bunda patronning yuqori qismi ishlash tomoniga aylanishi kerak. Shundan so’ng dastgoh to’xtatiladi.
Ishga tushirish sxemasidan foydalanib, tezliklar va surishlar qutichalarining dastalari yordamida dastgohni zagotovka aylanishining kerakli chastotasiga hamda keskichii uzatishga sozlanadi. Ba’zan shpindel aylanishining zarur chastotasini belgilashda dastalar siljimay qoladi. Shunday hollarda shpindelni qo’l bilan aylantirish kerak, shundan keyin dastalar osongina o’z joyiga keladi.
Dastgohning harakatlanadigan barcha qismlari tamomila to’xtaganidan keyingina tishli uzatmalarni almashlab ilashtirish mumkin. Zagotovkani uch kulachokli o’zi markazlanadigan patronga o’rnatish va mustahkamlash.
Zagotovkani o’rnatishdan oldin support (fartuk) karetkasi o’ng tomon chetiga va barcha dastalarni, maxovikchalar hamda knopkalarni salt holatga keltirish kerak. Detalni patronga o’rnatishda kalitni patronning uyalaridan biriga kiritish va uni ikkala qo’l bilan soat mili yo’nalishining teskarisiga aylantirish, kulachokni zagotovkaning diametridan kattaroq qilib ochish lozim. O’ng qo’l bilan
zagotovkani patronga o’rnatish, chap qo’l bilan esa kalitni kulachoklar zagotovkani siqib olgunicha aylantirish kerak. Zagotovka patronning ichiga kamida 25—30 mm kirishi shart va 60—70 mm gacha qulochga ega bo’lishi kerak. Patron kalitini ikki qo’l bilan burab zagotovkani patronga bir oz mustahkamlash lozim(77-rasm,a,b).


Keskichni o’rnatish. Keskichni va keskich tutgichni o’rnatish uchun dasta bilan ketingi babkaning pinalini 50—60 mm surish va mustahkamlash kerak. Keyin knopkani bosib reykali uzatmani ishga tushirish, maxovikni aylantirib supportni o’ng tomondagi chekka holatga keltirish (ketingi babkaga zichlab qo’yish) kerak.
O’ng qo’l bilan tores kalitini soat mili yo’nalishining teskarisiga aylantirish, kesqich tutgichning mahkamlovchi vintini burab keskichni bemalol o’rnatiladigan qilib olish lozim.
Keskich-tutgichga o’rnatilgan keskich markazlar o’qiga perpendikulyar holatda va keskich tutgichning sirtidan o’z balandligiga nisbatai 1—1,5 baravar chiqib turishi kerak(78-rasm).
Keskichni avval ikkita vint bilan mahkamlab, uning uchini pinolning markaziga yaqinlashtirish lozim. Zarur bo’lsa, vintlarni bo’shatib, keskichtutgichning ostiga bir necha qavat qistirmalar qo’yish mumkin. Vintlarni burab keskichning uchi bilan pinolning markazini to’g’rilash lozim. Shundan keyin keskichni yaxshilab mahkamlash zarur.
Keskichni limb bo’yicha bir o’tishdagi kesish chuqurligiga o’rnatish uchun ko’ndalang surish limbi bo’linmasining qalinligini bilish kerak. TV-6 tokarlik-vint qirqish dastgohidagi ko’ndalang surish limbi bo’linmasining qalinligi 0,025 mm dir. Shuning uchun ko’ndalang surish limbi bir bo’linma burilsa, keskich 0,025 mm ga teng kesish chuqurligiga qo’yilgan bo’ladi, detal tashqi sirtining diametri 0,025 mm emas, 0,025X2 mm, ya’ni 0,05 mm qisqaradi (79-rasm).
Bo’linmalarning umumiy sonini aniklab, keskich va zagotovkani
mustahkamlash, qo’lda surish mexanizmini ishga tushirish, dastgohni to’xtatib, keskichning uchini aylanayotgan zagotovkaga yaqinlashtirish kerak. So’ngra keskichni o’ng tomonga yurgizish, uning uchi bilan zagotovka toresi oraligini 6—8 mm qilish va dastgohni to’xtatish lozim.chap qo’l bilan ko’ndalang surish vintining dastasini ushlab ,o’ng qo’l bilan limp diskini nol shtrix belgi chizig’iga to’g’ri kelgunicha burash kerak. Shundan sung keskichni limp bo’yicha bo’linmalarining talab qilingan sonigacha surish va limpni nol bo’linmaga qo’yish lozim.
Dastgox ishga tushirilgach zagatovka bo’linmasiga 2-3 mm qo’lda yo’nish va keskichni dastlabki o’rniga qaytarib, dastgohni to’htatish kerak. Silindirsimon sirtlarni yo’nish yo’llari.