6-cинфлар учун

Yaroqsizlikning oldini olish.

Tokarlik operasiyalarini bajarishga qo’yiladigan talablarga rioya qilmaslik natijasida turli yaroqsizliklar kelib chiqishi mumkin. Masalan, ketingi babkaning shpindel markazi o’qiga nisbatan siljib ketishi detalning konussimon bo’lib qolishiga olib keladi. Tores sirtining detal o’qiga nisbatan noperpendikulyarligi supportning yo’naltiruvchi ko’ndalang sirpanishidagi tirqishlar tufayli yoki zagotovka qulochining kattalish natijasida keskichning siqilishi sababli kelib chiqadi. Bochkasimonlikning sababi keskichni kuchli bosishda zagotovkaning bukilishidir.
Keskich yaxshi charxlanmagan, to’g’ri o’rnatilmagan yoki qirqish rejimi noto’g’ri tanlangan hollarda ishlov berilgan sirt g’adir-budur bo’lib qoladi.

Mehnatning xavfsizligi uchun:.

1. 
   Tokarlik dastgohida silindrsimon sirtlarni ishlash, tores va o’yiqlarni yo’nish, ariqchalar ochish va zagotovkani qirqib olish, detallarda faskalar hosil qilish kabi operasiyalarni bajarishda quyidagi xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya etish zarur:
   
2. 
   Zagotovkani patronga va keskichni keskichtutgichga mustahkam o’rnatish.
   
3. 
   Kalitni patronda qoldirmaslik.
   
4. 
   Uzun detallarni yo’nish ketingi babkani markazidan foydalanish.
   
5. 
   Keskichni ishlayotgan detalga asta – sekin yaqinlashtirish.
   
6. 
   Yo’nishda chiqqan qirindilarni cho’tka yoki ilmoq bilan tozalash.
   
7. 
   Dastgohni aylanadigan barcha detallarni, tasmali va tishli uzatmalarning mahsus to’sqichlar bilan o’ralgan bo’lishi.
   
8. 
   Detalni aylanib turgan paytda o’lchamaslik.
   
9. 
   Kiyim dastgoxining aylanadigan detallariga o’ralib ketmasligi uchun xalatning englari va etagini eg’ishtirib olish
   
10. 
    Dastgohni to’htatishda aylanayotgan patronni qo’l bilan bosmaslik.
    
11. 
    Dastgshoh atrofidagi havf tug’dirmaslikgiga ishonch hosil qilingach uni ishga tushirish.
    
12. 
    Ketingi markaz zagotovkadan qochmasligi uchun uni vaqti – vaqtida tekshirib va moylab turish.
    

Mustahkamlash uchun savollar:

1. 
   Uch qulaqochli patronga zagotovkani o’rnatishning asosiy qoidalarini
   

ayting va buning yo’llarini ko’rsating .

2. 
   Keskichni keskichtutgichiga o’rnatishning bajarilishini tushintiring va ko’rsating.
   
3. 
   Keskich zagotovkaning markazidan past va yuqori o’rnatishining nimalarga sabab bo’lishini gapirib bering.
   
4. 
   Silindirsimon sirtlarga ishlov berishning toreslar va o’yiqlarni yo’nish usullarini tushintiring va ko’rsating.
   
5. 
   Nima uchun detallarda faska ochiladiq ularni ta’riflab bering.
   
6. 
   Detal yoki zagotovkani qirqib olishning yo’llarini tushintiring. Silindirsimon qilib yo’nilgan detallarning ishlangan toreslari va o’yiqlarining, qirqib olingan zagotovkaning sifati qanday tekshiriladiq
   
7. 
   Tokarlik dastgohini ishlashda vujudga keladigan yaroqsizliklarni ayting va ularni turlarini ta’riflang.
   

7.