|
3.6.
TOKARLIK VINT QIRQISH STANOGIDA ISHLASH.
Tokar-vint ochish dastgohiga keskich vazagotovkani o'rnatish keskich
o'rnatish ,
Keskich ushlagichda shunday o'rnatiladiki keskich uchi shpindel o'qidan
67
tepada turishi kerak. Keskich balandligini o`lchash uchun burchakli shablondan
foydalaniladi (76-rasm,d) Agar keskich uchi markazlar chizig'idan past bo'lsa,
unda uning tagiga yumshoq
poiatdan planka qo'yiladi
(76-rasm, a). Keskichning
to'g'ri joylanganligini orqa
markaziga nisbatan
tekshiriladi (76-rasm,b).
Keskichning chiqib qolgan
joyi uning qalinligidan bir
yarim uzunlikdan oshmasligi
kerak (76-rasm, a). Qo'pol
ishlov berilgan paytda
keskich ishlov berilayotgan
detal o'qidan 0,5-1 mm baland joylanishi kerak. Qattiq materiallarga ishlov
berilganda keskich markaziy chiziqdan 0,5-1 mm past joylanadi. Detalga
nixoyaviy ishlov berilganda keskich uchi detaining markaziy chizig'i bilan teng
joylashtiriladi.
Tokarlik-vint qirqish dastgohida ishlashning yo’llari.
Tokarlik-vint qirqish dastgohida ishlashni o’zlashtirish uchun avvalo uni
boshqarish yo’llarini bilib olish kerak. Qo’lda boshqarishda shpindel qo’zg’almas
bo’lishi lozim. Bo’ylama va ko’ndalang surish maxovikchalarini aylantirib,
keskichni zagotovkaning sirtida 1 —1,5 mm masofaga suriladi. Bo’ylama surish
maxovikchasi bilan keskichni o’ngdan chapga ohista va bir maromda surish
mumkin.
Keskichni bo’ylama surish patron kulachogiga 5—6 mm qolganida
to’xtatiladi. Keyin ko’ndalang surish maxovikchasini aylantirib keskichki
zagotovkadan uzoqlashtiriladi. Bu operasiyani bir necha marta takrorlanadi.
Dastgohni sinab ko’rishdan oldin keskichni zagotovkadan uzoqroq tutib o’ng
tomonga olinadi va ishga tushirish knopkasini knopka stansiyasiga bosiladi. Bunda
patronning yuqori qismi ishlash tomoniga aylanishi kerak. Shundan so’ng dastgoh
to’xtatiladi.
Ishga tushirish sxemasidan foydalanib, tezliklar va surishlar qutichalarining
dastalari yordamida dastgohni zagotovka aylanishining kerakli chastotasiga hamda
keskichii uzatishga sozlanadi. Ba’zan shpindel aylanishining zarur chastotasini
belgilashda dastalar siljimay qoladi. Shunday hollarda shpindelni qo’l bilan
aylantirish kerak, shundan keyin dastalar osongina o’z joyiga keladi.
Dastgohning harakatlanadigan barcha qismlari tamomila to’xtaganidan
keyingina tishli uzatmalarni almashlab ilashtirish mumkin. Zagotovkani uch
kulachokli o’zi markazlanadigan patronga o’rnatish va mustahkamlash.
Zagotovkani o’rnatishdan oldin support (fartuk) karetkasi o’ng tomon chetiga
va barcha dastalarni, maxovikchalar hamda knopkalarni salt holatga keltirish
kerak. Detalni patronga o’rnatishda kalitni patronning uyalaridan biriga kiritish va
uni ikkala qo’l bilan soat mili yo’nalishining teskarisiga aylantirish, kulachokni
zagotovkaning diametridan kattaroq qilib ochish lozim. O’ng qo’l bilan
68
zagotovkani patronga o’rnatish, chap qo’l bilan esa kalitni kulachoklar zagotovkani
siqib olgunicha aylantirish kerak. Zagotovka patronning ichiga kamida 25—30 mm
kirishi shart va 60—70 mm gacha qulochga ega bo’lishi kerak. Patron kalitini ikki
qo’l bilan burab zagotovkani patronga bir oz mustahkamlash lozim(77-rasm,a,b).
Keskichni o’rnatish.
Keskichni va keskich tutgichni o’rnatish uchun dasta
bilan ketingi babkaning pinalini 50—60 mm surish va mustahkamlash kerak.
Keyin knopkani bosib reykali uzatmani ishga tushirish, maxovikni aylantirib
supportni o’ng tomondagi chekka holatga keltirish (ketingi babkaga zichlab
qo’yish) kerak.
O’ng qo’l bilan tores kalitini soat mili yo’nalishining teskarisiga aylantirish,
kesqich tutgichning mahkamlovchi vintini burab keskichni bemalol o’rnatiladigan
qilib olish lozim.
Keskich-tutgichga o’rnatilgan keskich markazlar o’qiga perpendikulyar
holatda va keskich tutgichning sirtidan o’z balandligiga nisbatai 1—1,5 baravar
chiqib turishi kerak(78-rasm).
Keskichni avval ikkita vint bilan
mahkamlab, uning uchini pinolning
markaziga yaqinlashtirish lozim.
Zarur bo’lsa, vintlarni bo’shatib,
keskichtutgichning ostiga bir necha
qavat qistirmalar qo’yish mumkin.
Vintlarni burab keskichning uchi
bilan pinolning markazini to’g’rilash
lozim. Shundan keyin keskichni
yaxshilab mahkamlash zarur.
Keskichni limb bo’yicha bir
o’tishdagi kesish chuqurligiga o’rnatish uchun ko’ndalang surish limbi
bo’linmasining qalinligini bilish kerak. TV-6 tokarlik-vint qirqish dastgohidagi
ko’ndalang surish limbi bo’linmasining qalinligi 0,025 mm dir. Shuning uchun
ko’ndalang surish limbi bir bo’linma burilsa, keskich 0,025 mm ga teng kesish
chuqurligiga qo’yilgan bo’ladi, detal tashqi sirtining diametri 0,025 mm emas,
0,025X2 mm, ya’ni 0,05 mm qisqaradi (79-rasm).
Bo’linmalarning umumiy sonini aniklab, keskich va zagotovkani
69
mustahkamlash, qo’lda surish mexanizmini ishga tushirish, dastgohni to’xtatib,
keskichning uchini aylanayotgan zagotovkaga yaqinlashtirish kerak. So’ngra
keskichni o’ng tomonga yurgizish, uning uchi bilan zagotovka toresi oraligini 6—8
mm qilish va dastgohni to’xtatish lozim.chap qo’l bilan ko’ndalang surish
vintining dastasini ushlab ,o’ng qo’l bilan limp diskini nol shtrix belgi chizig’iga
to’g’ri kelgunicha burash kerak. Shundan sung keskichni limp bo’yicha
bo’linmalarining talab qilingan sonigacha surish va limpni nol bo’linmaga qo’yish
lozim.
Dastgox ishga tushirilgach zagatovka bo’linmasiga 2-3 mm qo’lda yo’nish va
keskichni dastlabki o’rniga qaytarib, dastgohni to’htatish kerak. Silindirsimon
sirtlarni yo’nish yo’llari.
Do'stlaringiz bilan baham: |
