6-amaliy Mavzu: Ijodkorlik va intellektual sifatlarning barkamol shaxsni shakllantirishda tutgan o’rni 1

Oquvchilarning ijodkorlik va intellektual sifatlarlarini mazmunini oritib bering
Ijod
korlikning rivojlanish jarayoni kamida ikki bosqichni oladi:

Shaxs	Inson	Barkamol shaxs
Shaxs kadrlar tayyorlash tizimining bosh sub’ekti va ob’ekti, ta’lim sohasidagi xizmatlarning iste’molchisi va ularni amalga oshiruvchi, deb ko‘ rsatib o‘ tiladi. Demak, davlat tomonidan uning ta’lim xizmatlari iste’molchisi sifatida bilim olishi va kasb-hunarga ega bo‘lishi uchun zarur shart-sharoit yaratiladi. O‘z navbatida shaxs ta’lim xizmatlarining yaratuvchisi sifatida kasbiy malakaga ega bo‘lgach, ta’lim, moddiy ishlab chiqarish, fan, madaniyat va xizmat ko‘ rsatish sohasida faoliyat olib borib, bilimi va tajribasini namoyon etadi. Bu esa ta’lim jarayonida aqlan rivojlangan, ma’naviy-axloqiy shakllangan, jismoniy yetuk, muayyan kasb-hunar asoslarini puxta egallagan, har tomonlama rivojlangan barkamol shaxsni shakllantirishga jiddiy talablar qo‘yadi. Shunga ko‘ra, dastavval “shaxs”, “inson”, “barkamol shaxs” tushunchalarining mohiyatini aniqlashtirish taqozo etiladi.	Inson shaxs darajasiga yetishi uchun uning ongi, faoliyati, o‘z-o‘zini anglashidan iborat ichki yo‘naltiruvchi mexanizmi muhim ahamiyatga ega. Insonning shaxs sifatida rivojlanishi uning qiziqishi, xarakteri, qobiliyati, aqliy rivojlanganligi, ehtiyojlari, mehnat faoliyatiga munosabati bilan belgilanadi. Ana shu xususiyatlar rivojlanib, insonning ijtimoiy voqelikka, mehnatga, kishilarga, jamiyatga bo‘lgan munosabati ma’lum bosqichga yetgandagina u barkamol shaxs darajasiga ko‘ tariladi. “O‘zbek tilining izohli lug‘ ati” da “barkamol” tushunchasi lug‘ aviy jihatdan “kamolga yetgan”, “bekamu ko‘st”, “etuk”, “to‘ kis”, “mukammal” degan ma’nolarni anglatishi ta’kidlanadi	– bu aqlan va ruhan yetuk, yuksak iste’dod va salohiyatga ega bo‘lgan, ma’naviy boy, axloqan pok, jismonan sog‘lom, nafosatli, jamiyatda o‘zligini tanigan, mustaqil fikrlaydigan, erkin, ijodkor, tashabbuskor, ishbilarmon, fidoiy shaxs

1.“Birlamchi” ijodkorlikni rivojlantirish, insoniyat hayotining maэlum bir sohasiga ixtisoslashgan umumiy ijodiy qobiliyat sifatida rivojlanishi. Sezgir davri (3-5 yil). Hozirgi vaqtda katta yoshdagilar ijodiy uslub sifatida taqlid qilish ijodni shakllantirishning asosiy mexanizmi boэlishi mumkin;
2.O’spirin va yoshlar davri (keyin 13 dan 20 gacha). Ushbu davrda “Ixtisoslashgan” ijodkorlik “Umumiy” ijodkorlik asosida tuziladi: ijodkorlik qobiliyati, qo’shimcha faoliyat maydoni bilan bog’liq, qo’shimcha faoliyat va alternativa bilan bog’liq.
Ikkinchi bosqich o’zlarining nomuvofiq mahsulotlari va avvalgi idealga salbiy munosabatni rad etish bilan tugaydi. Shaxs abadiy taqlid fazasida kechiktiriladi yoki asl ijodga o’tadi.
J. Gilford ajratilgan ijodning asosiy parametrlari:
1.Ravonlik - bir muncha vaqt katta fikrlarni yaratish qobiliyati;
2.Moslashuvchanlik - muammolarni hal qilishda turli xil strategiyalarni qo’llash, bir fikrdan boshqasiga o’ting;
3.O’ziga xoslik - odatda qabul qilingan g'oyalardan farqli, g'ayrioddiy, nostandart ishlab chiqarish qobiliyati;
4.Rivojlanish - yuzaga keladigan g'oyalarni batafsil ishlab chiqish qobiliyat.
Ijodiy faoliyat sifatlariga quyidagilarni kiritish mumkin.