6-амалиёт машғулоти Ажратиш пунктлари, уларнинг турлари, вазифалари. Станцияларнинг турлари

Йўловчи станциялар
Аҳолиси кўп бўлган марказ шаҳарлар, йирик саноат ва аҳоли марказларида фақат йўловчиларга хизмат кўрсатиш учун мўлжалланган йўловчи станциялар қурилади. Йўловчи станциялар асосан икки турда, берк ва очиқ турда бўлади. Берк турдаги йўловчи станцияларнинг ривожланиши тарихий бўлиб, улар янгидан қурилмайди. Ушбу станциялар катта шаҳарларга ҳар хил йўналишлардан келадиган темир йўл линияларини шаҳар ичкарисига (марказигача) яқинлаштириш имконини беради ва поездларда юрадиган йўловчиларнинг шаҳар транспортига ўтишини ва шаҳар бўйлаб тарқалишини осонлаштиради. Аммо, берк турдаги станцияларда барча ҳаракатлар асосан станциянинг бир томонидаги стрелкали бўғзида бажарилиб, бўғиз йўл тармоқларининг  катта юкланишига сабаб бўлади ва жуда кўп ҳаракат кесишувларига олиб келади. Булардан ташқари берк турдаги станциялар шаҳар қурилиши архитектураси ва ундаги коммуникация тизимларида қатор ноқулайликлар келтириб чиқаради.

6.4-расм. Очиқ (а) ва берк (б) турдаги йўловчи станция чизмаси: ПТС – техник йўловчи станция; ПОС – шаҳаратроф ҳаракат таркибларининг туриш парки;
БП – багаж-почта қурилмалари; ПТ – йўловчилар учун ер ости йўлаги (тоннел)
Юк станциялар
Темир йўлларда жўнатиладиган юкларни қабул қилиш, сақлаш, келган юкларни эгаларига топшириш, юкларни ортиш ва тушириш билан боғлиқ бўлган барча ишлар ҳар хил турдаги станциялар орқали бажарилади. Юк ишларининг катта қисми оралиқ ва участка станцияларга тўғри келади.

6.5-расм. Юк станция чизмаси: 1 – маъмурий-маиший бино; 2 – трансформатор хонаси; 3 –юклагич аккумуляторларини зарядлаш хонаси; 4 – ёпиқ юк омбори; 5 – ёпиқ юк платформаси; 6 – очиқ юк платформаси; 7 – ёпиқ юкларни ортиб-тушириш платформаси; 8 – текшириб ўтказиш пости; 9 – контейнер майдони; 10 – оғир вазнли юклар майдони; 11 - ғилдиракли юкларни тушириш платформаси; 12 – автомобиллар гаражи; 13 – очиқ омбор хизматчилари учун хизмат-техник биноси; 14 – тўкилувчан юклар майдони; 15 – тўкилувчан юклар учун баландлаштирилган йўл; 16 – девор
Йирик темир йўл узелларида, ривожланган саноат ва аҳоли марказларида катта миқдорда юк ишларини бажариш учун алоҳида юк станциялар қурилади. Юк станциялар ўзининг вазифаси ва бажарадиган ишига қараб ҳар хил юкларни ортиш ва тушириш учун хизмат қиладиган ихтисослашмаган (умумфойдаланувли) ва фақат айрим юк турлари бўйича ихтисослашган турга бўлинади. Ихтисослашган станциялар фойдали қазилмалар олинадиган ноҳиялар, катта шаҳарларда саноат ноҳияларига, комбинатларга кириш олдидан қурилади ва фақат айрим юкларни ортиш-тушириш бўйича ихтисослашади.
Вагонлардаги юкларни ҳар хил кенгликдаги темир йўл вагонлари орасида қайта ортиш учун махсус қайта ортувчи станциялар қурилади.