6- mavzu. O‘rtacha miqdorlar

Intervalli qatorda o‘rtachani aniqlash

Unumdorlik bo‘yicha guruhlar, ming so‘m	Interval o‘rtacha qiymati (x)	Sotuvchilar soni (f)	Variant va chastotalarning ko‘paytmasi (x f), ming so‘m
100-140 140-180 180-220 220-260 260-300	120 160 200 240 280	12 20 24 14 10	1440 3200 4800 3360 2800
Jami	-	80	15600

Birinchi guruh uchun diskret miqdor teng:

Bu erda: ₁ - interval o‘rtachasi (birinchi guruh uchun); x_q – intervalning quyi chegarasi; x_yu – intervalning yuqori chegarasi.

SHunday tarzda har bir guruh uchun interval o‘rtachasini hisoblab chiqamiz. Keyin variantlar (x) bilan sotuvchilar soni (f) o‘zaro ko‘paytiriladi va bu ko‘paytmalar yig‘indisi (xf) sotuvchilar soniga (f) bo‘linsa, o‘rtacha unumdorlik kelib chiqadi. Bu ishni quyidagi tortilgan arifmetik o‘rtacha formula yordamida bajaramiz.

Agar variatsion qatorlar ochiq intervallarda berilsa (masalan, 140 gacha; 140-180; . . . , 260 va yuqori) birinchi guruh interval oralig‘i o‘zidan keyin keladigan guruh intervaliga teng deb qabul qilinadi, oxirgi guruh intervali esa o‘zidan oldingi guruhga tenglashtirib olinadi. Qolgan hisob-kitoblar oldingiga o‘xshab bajarilaveradi.