6- mavzu: Jilvirlash va o'lchamlarga yetqazish, moslash. Reja

Jilvirlash va sayqallash usullari Ishqalagichlar yordamida Jilvirlash sirtning yuqori aniqligini ta’minlaganligi tufayli o’lchash hamda tekshirish asboblarini o’lchamiga yetkazishda keng qo’llaniladi. Bu operatsiya sharjirlangan ishqalagichlar bilan o’lchamiga yetkazishga hamda abraziv aralashma surkab o’lchamiga yetkazishga (erkin yopishtnrilgan abraziv donlari bilan o’lchamiga yetkazishga) bo’linadi.

Buyumni Jilvirlashga tayyorlash. Ishqalanadigan buyum jilvirlash, yo’nib kengaytirish, cho’zish, mayda tishli va mayin egovlar bilan egovlash, shaberlash, shuningdek, yuqori aniqlikni ta’minlaydigan boshqa usullar bilan aniq va toza qnlib ishlanadi.

Ishlov beriladigan sirt uni Jilvirlash oldndan kerosin bila yuviladi va artib quritiladn.

Ishqalagichning ish sirti tekshiriladi. U yassi va ma’lum o’lchamga ega bo’lishi kerak. Ishqalagichning sifati lekalo chizg’ichlari, yassi-parallel uzunlik o’lchovlari yordamida tekshiriladi.

Ishqalagichni tayyorlash usuli qo’llaniladigan Jilvirlash usuliga bog’liq. SHarjirlangan ishqalagichlar bilan Jilvirlashda ular sharjirlanadi, ya’ni ishlash oldidan ularning sirtiga abraziv donlari botiriladi. Yassi ishqalagichlar toblangan brusok yoki valiklar yordamida sharjirlanadi. Buning uchun ishqalagichning sirtiga moy surkaladi, uning ustiga abraziv kukuni bir tekis qilib sepiladi va brusokni plita ustida yurgizib yoki uning ustida valik yurgizib abraziv donlari botiriladi ( quyidagi rasm, a). Diametri 10 mm dan katta bo’lgan dumaloq ishqalagichlar ikkita po’lat plita orasida dumalatib sharjirlanadi (quyidagi rasm), 6). Pastki plita ustiga sepilgan abraziv material ishqalagichga botadi, botmay qolgan kukun qoldiqlari sidirib tashlanadi.

Abraziv kukuni ishqalagichning hamma joyiga bir xil kuch bilan botishiga e’tibor berish kerak, aks holda qolgan donlar ishqalagich bilan buyum orasida surilib, sirt noaniq chiqadi. SHu sababdan Jilvirlash vaqtida abraziv kukuni qo’shish yaramaydi. Tayyorlangan ishqalagichni butunlay o’tmaslashgunicha ishlatish lozim. Maromiga yetkazib tayyorlangan ishqalagichiing sirti yaltiroq dog’larsiz, xira bo’ladi.

SHarjirlanmagan ishqalagichlar bilan ishlaganda abraziv aralashmasi yoki pasta yarim suyuq massa hosil bo’lgupcha suyultiriladi. U kerosin surkalgan ishqalagich sirtiga zigzagsimon qatorlar tarzida surkaladi. Abraziv donlari sirtga Jilvirlash jarayonida botadi.