6 – mavzu: davlatning siyosiy tartibi reja davlatning siyosiy tartibi tushunchasi Demokratik tartib

6 – MAVZU: DAVLATNING SIYOSIY TARTIBI

REJA

1. Davlatning siyosiy tartibi tushunchasi

2. Demokratik tartib

3. Nodemokratik tartib

Davlat hokimiyatini amalga oshirishda foydalaniladigan tartib va usullar yig’indisi.

Siyosiy rejim

siyosiy rejim turlari

nodemokratik

demokratik

Nodemokratik

siyosiy

rejim

Totalitar

Fashistlik

Avtokratik

Jamoaviy

avtokratiya

Yakka shaxs

avtokratiyasi

Fashistik davlatlar va «shaxsga sig’inish» davridagi sotsialistik davlat misol bo’ladi. Ushbu rejim ko’ppartiyaviylik tizimini rad etgan holda, faqat bir hukmron partiyaning mavjudligiga yo’l qo’yadi va mazkur partiya jamiyatning yetakchi kuchi deb e’lon qilinadi, uning qoidalari muqaddas aqidalardek qabul qilinadi.

Totalitar rejim usuli

Hokimiyat aholining muayyan qismini tashkil etgan zadogonlar qo’lida to’planib, xalq davlat boshqaruviga jalb etilmaydi. Aristokratiyaning eng muhimxususiyati shundaki, insonning jamiyatdagi mavqei uning ijtimoiy kelib chiqishi bilan belgilanadi.

Aristokratik rejim

Avtoritar siyosiy rejim mamlakatda fuqarolarning huquq va erkinliklarining cheklanganligi, bekor qilinganligi yoki umuman yo’qligi bilan ajralib turadi. Bu kabi siyosiy rejimga asoslangan davlatlarda davlat hokimiyati vakillik organlari faoliyati cheklangan, tugatilgan yoki umuman taqiqlangan bo’ladi hamda davlat hokimiyati ustidan xalq nazoratining yo’qligi, ularning yashirin usullar bilan shakllantirilishi namoyon bo’ladi

Avtoritar siyosiy rejim

Tiraniya rejimi yakka shaxs boshqaruviga asoslangan. Buning despotiyadan farqi shundaki, tiranning hokimiyati, odatda, zo’ravonlik, bosib olish, ba’zan qonuniy hokimiyatni ag’darib tashlash natijasida qaror topadi.

Tiraniya rejimi

Despotiya (yunoncha «despoteia» - cheklanmagan hokimiyat) rejimi hokimiyatning faqat bir kishi tomonidan boshqariladigan mutlaq monarxiyaga xosligini anglatadi. Despotiyalar qa-dim zamonlarda paydo bo’lib, boshqaruvda o’ta o’zboshimchalik, raiyatning to’la huquqsizligi, boshqaruvda huquqiy va ahloqiy qadriyatlarning yo’qligi bilan ajralib turadi

Despotiya rejimi

Demokratiya (yunoncha demokratia «demos – xalq, kratos – hokimiyat» – «xalq hokimiyati») siyosiy rejimi barcha insonlarning tengligi va erkinligini tan olishga, aholini turli jamoat tashkilotlariga birlashtirish, davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarini xalq ishtirokida saylash, davlat hokimiyatining taqsimlanishi va xalqning davlatni boshqarishda ishtirok etishiga asoslanganligida aks etadi.

Demokratik siyosiy rejim

Demokratik siyosiy rejim belgilari

fuqarolarning huquq va erkinliklari kafolatlanganligi

davlat hokimiyatining birdan-bir manbai xalq ekanligi

Demokratik siyosiy rejim belgilari

vakillik hokimiyat organlarining to’laqonli faoliyat ko’rsatishi

siyosiy qarorlar qabul qilinishi ustidan xalq nazoratining o’rnatilganligi

Demokratik siyosiy rejim belgilari

hokimiyat vakolatlarining qonun chiqaruvchi, ijro etuvchiva sud o’rtasida taqsimlanganligi

davlatning fuqarolik jamiyati hayotiga qonunsiz aralasha olmasligi

Demokratik siyosiy rejim belgilari

huquqni muhofaza etuvchi organlar faoliyatining qonunga to’la asoslanganligi

jamoat birlashmalari tizimining, fuqarolarning o’zini o’zi boshqarish organlarining mavjudligi

Demokratik siyosiy rejim belgilari

siyosiy partiyalarning muholifatda bo’lish erkinligi ta’minlanganligi

siyosiy plyuralizmning qaror topganligi turli ijtimoiy guruhlar o’z manfaat (fikr) larini erkin ifodalash imkoniyatiga egaligi

fuqarolik jamiyatining shakllanganligi

E`tiboringiz uchun rahmat!