6 -lekciya. Jabıq gorizontal drenaj qurıwshı mashinalar. Joba

6.1-súwret. Yarım mexanizasiyalashgan jabıq gorizontal drenaj qurıw.
1- transheya; 2- drenaj trubası ; 3- sizdirgich.
Yarım mexanizasiyalastırılgan drenaj qurıw texnologiyasına tómendegi protsesler kiredi:
-ekskavatorlar járdeminde xandekler qazıw ;
-xandek tubinde qol kúshi járdeminde transheya qazıw;
-transheya tubine sizdirgich matyerialların jaylastırıw;
-sizdirgich materialı ústine drenaj trubaların jatqızıw hám óz-ara jalgaw;
-drenaj trubası ústinen tağı sizdirgich materialların jaylastırıw;
-drenaj jatqızılğan xandeklerdi buldozyerlar járdeminde tolıq qayta ko'miw.
Jabıq gorizontal drenajlar qurıwdıń mexanizasiyalasqan usılı tiykarınan oğada qattı bolmağan gruntlı hám de jer astı suwi jer sırtına onsha jaqın (úsh metrden tómen) bolmağan maydanlarda ámelge asırıladı.
Drenaj trubaların jaylastırıwshı mashinalar.
Drenajlardı qurıw arnawlı ED-3, 0, ETTs-406, D-301, DU-251, DU-252, BDM-251, BDM-252 hám basqa (transheyalı, transheyası taraytırılgan hám de transheyasız) drenaj jatqarıwshı mashinalar arqalı orınlanadı. Drenaj jatqızıwshı mashina tiykarınan mashina bazasınan, transheya qazıwshı (shómishli yamasa gúrekli) jumıs úskenesinen, drenaj (sizdirgich penen oralğan truba ) jatqızıwshı jumıs úskenesinen hám de qazılgan topıraqtı transheyanıń oń yamasa shep qırgagına shığarıp taslawshı jumıs úskenesinen quralgan.
Jabıq drenaj transheyası dep, drenaj mashinası járdeminde qazılgan vertikal diywalları (tereńligi 3 m ge shekem ) hám de eni (0,35…0,60 m) den quralgan xan-dekke aytıladı. Xandek tubine bolsa drenaj yağnıy sizdirgich (filtr) menen oralğan (sapol yamasa plastmassalı) truba belgili qıyalıqta jaylasqan (6 2-súwret).



6.2-súwret. Drenaj transheyasınıń kese kesimi.
Jabıq gorizontal drenajlardı qurıw texnologiyasına tómendegiler kiredi:
-drenaj transheyasın qazıw;
-drenaj (truba jáne onı átirapın belgili qalıńlıqta sizdirgich matyerialları menen oraw) jatqızıw;
-transheyanı topıraq penen qayta ko'miw.
Transheyadan qazıp shığarılğan topıraqtı qayta ko'miw eki usılda alıp barıladı: olardan biri buldozyerler járdeminde orınlanıp, buldozyerdıń transheya kósherine salıstırğanda pyerpendikulyar yamasa parallel háreketi arqalı alıp barıladı;
ekinshi usılında bolsa drenaj qurılısı processinde alıp barılıp, drenaj mashinasına ornatılğan arnawlı topıraqtı transheyaga qayta jóneltiriwshi qayıslı júklegish (transportyer) arqalı ámelge asırıladı.
Joqarıdağı eki usılda da topıraq arnawlı tıgızlanbastan ámelge asırılıwı nátiyjesinde suwğarılatuğın suwdıń tásirinde qurılğan drenajlar isten shığıp, jerlerdiń meliorativ jağdayın jamanlasıwına sebep bolıp atır.
Jabıq gorizontal drenaj qurıw hám olardan nátiyjeli paydalanıw texnologiyaları hám olardan (qurıw, qorğaw hám tazalawda ) nátiyjeli paydalanıw jolları kórsetilgen.