5A140 501-Kimyo (fan yo‘nalishlari bo‘yicha) mutaxassisligi Qodirova Gullolaxon Adhamovnaning yurak kasalliklarini davolashda ishlatiladigan dorivor o‘simliklar tarkibidagi kaliy va magniy miqdorini tadqiq qilish

B₉ vitamin (foliy kislotasi): gematopoezni tartibga soladi, aminokislotalarning shakllanishida ishtirok etadi, qondagi xolesterinni kamaytiradi, anemiya rivojlanishiga toʻsqinlik qiladi, trombotsitlar shakllanishiga yordam beradi. Asosiy manbalar: oʻsimliklarning yashil barglari, karam, ismaloq, lavlagi, kartoshka. Kundalik ehtiyoj 0,1-0,5 mg.
B₁₂ vitamin(sianokobalamin): gematopoezda, aminokislotalar va boshqa birikmalarning sintezida ishtirok etadi. Oʻsishni ragʻbatlantiradi, oziq-ovqatdan aminokislotalarning toʻliq soʻrilishiga va karotin A vitaminiga aylanishiga hissa qoʻshadi. U hayvon mahsulotlarida mavjud, ammo uning tarkibiy qismlari, masalan, lavlagi, pomidor va qulupnayda mavjud. Kundalik ehtiyoj 0,03 mg gacha.
B₁₅ vitamin (pangam kislota): toʻqimalarning kisloroddan foydalanish darajasini oshiradi, jigar, buyraklar, spirtli ichimliklar va boshqa intoksikatsiyalar, koronar yetishmovchilik va stenokardiya kasalliklarida ijobiy natijalar beradi. Guruch kepagi va boshoqli oʻsimliklar, koʻp oʻsimliklar urugʻlarida topilgan. Kundalik ehtiyoj 2 mg gacha.
D vitamin: Ca va P tuzlarining ichaklardan soʻrilishini normallantiradi, ularning suyaklarda choʻkishiga hissa qoʻshadi. Tanqisligi kalsiy va fosfor almashinuvining buzilishiga olib keladi, bolalarda raxitga olib keladi. Kattalardagi bu buzulish suyak toʻqimalarining (osteoporoz va osteomalaziya) kamayishi va yumshatilishida oʻzini namoyon qiladi. Qattiq tibbiy nazorat ostida foydalaning. Manba: hayvon mahsulotlari (jigar, sut, tuxum sarigʻi, sariyogʻ, baliq yogʻi). Quyosh nurlari ta’sirida (toʻgʻri ratsional ovqatlanish bilan) teridagi degidroxolesteroldan D vitamini hosil boʻladi.
E vitamin (tokoferol): mushaklarning faolligini ragʻbatlantiradi, sezilarli jismoniy yuk paytida charchoqni ketkazadi, organizmda yogʻda eriydigan vitaminlar toʻplanishiga yordam beradi, shuningdek, karotinning retinolga aylanishiga yordam beradi, jinsiy jarayonni normallantiradi va bepushtlikning oldini oladi. Oʻsimliklarning yashil qismlarida, bugʻdoy urugʻida (oʻsuvchi qismi) mavjud. Kundalik ehtiyoj 2-6 mg.