504- guruh talabasi Joʻrayeva Malikaning “Ona tili” fanidan

Shakliy yozuv
o‘zlashgan so‘zlarning ular mansub bo‘lgan tildagi shaklini 
o‘zbek tilida ham saqlagan holda yozish qoidasidir. Xususan, arab, fors - tojik, rus 
va boshqa tillardan o‘zlashgan so‘zlar qanday talaffuz qilinishidan qat’iy nazar, 
o‘zlashtirilgan tildagi orfografik qoidaga rioya qilinadi: 1) 
muhokama, muomala
kabi so‘zlar talaffuzida 
muhokima, muomila
tarzda aytilsa ham shakliy yozuv 

---

32 
asosida yoziladi; 2) 
vise - prezident, eks - chempion
kabi o‘zlashma so‘zlar shakliy 
yozuv talabiga ko‘ra chiziqcha bilan yoziladi, shuningdek, 
mojora, mutolaa, 
mushoira, mudofaa, matbaa, gramm
, 
monolog, sentner, zoologiya
singari ko‘pgina 
o‘zlashma so‘zlar ham talaffuz shaklidan qat’iy nazar shakliy yozuv qoidasiga ko‘ra 
yoziladi. 
Farqlashga asoslangan yozuv.
Tildagi shakli yoki talaffuzi bir xil (bir-biriga 
yaqin) bo‘lgan so‘zlar yozuvda turli belgilar yordamida (ba’zan ma’nosiga ko‘ra) 
farqlanadi. Masalan, 1) urg‘u vositasida: 
olma΄
(ot) 
o΄lma
(fe’l); 
qo‘΄llar
(ot) – 
qo‘lla΄r
(fe’l); 
atla΄s
(ot, mato) – 
a΄tlas
(ot, xarita); 2) unlining cho‘ziq - qisqaligi 
farqlovchi vosita bo‘ladi: 
da’vo - davo, ayon - a’yon, a’lam - alam;
3) boshqa turli 
harflar faqlovchi vosita bo‘ladi
: shox-shoh, xol - hol, urush - urish, o‘r-ur, tanbur - 
tambur, amr - amir. 
Fonetik yozuv orfografiyasini jonli talaffuzga yaqinlashtiradi. 
Morfologik yozuv so’z va morfemani adabiy tilda yagona shaklda saqlash va 
yozishga ko’maklashadi, yozuvda bir xillikni ta’minlaydi. 
Fonetik yozuv. O’zakka qo’shimcha qo’shilganda yuz beradigan tovush 
o’zgarishini yozuvda aynan aks ettirish, ya’ni qanday aytilsa, shunday yozish 
fonetik yozuv deyiladi.Masalan, ong o’zagidan