5-sinf Adabiyot Sana

2. O’tgan mavzuni so’rash.(10 daqiqa)

a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.

b) Frontal (guruh bilan ishlash)

3. Yangi mavzu: (15 daqiqa)

Juda qadim zamonda, Jambil degan yurtda nihoyatda og‘ir ahvolga tushgan xalq o‘zini qul qilgan xon zulmiga qarshi bosh ko‘taradi. Bunday qo‘zg‘alonlar dunyo xalqlari tarixida ham, bizning yurtimiz o‘tmishida ham ko‘p marotaba bo‘lgan. Agar Siz 2000-yilda chop etilgan «Bolalar ensiklopediyasi» kitobining 469-sahifasini ochsangiz, unda miloddan avvalgi 329-328-yillarda qadimgi So‘g‘diyonada makedon bosqinchilariga qarshi ko‘tarilgan xalq qo‘zg‘alonining rahbari jasur bobomiz Spitamen to‘g‘risidagi ma’lumotga duch kelasiz. Demak, ozodlikka, hur va erkin yashashga bo‘lgan intilish bizning xalqimiz ruhini hech qachon tark etgan emas. “Oygul bilan Baxtiyor”ertak- dostonida ham erk va ozodlik,zulm va zo’ravonlik uchun kurash aks etgan.

Voqealarni ma’lum bir sujet asosida bayon qilib beruvchi yirik she’riy asarlar dostan deb ataladi.Dostonlar yaratilishiga ko’ra ikki xil bo’ladi: xalq dostonlari,adabiy dostonlar.

Bolalar adabiyotida ertak-doston degan janr ham bor.Ertak-dostonlar asosan shoirlar tomonidan yaratiladi.U mazmunan ertakka,shaklan esa va dostonga yaqin turadi.ya’ni voqealar xuddi ertakdagi kabi boshlama,voqealar rivoji,tugallanmadan tashkil topadi.Ammo bu voqealar nasriy usulda emas,balki sheriy usulda bayon etiladi.

Jahon adabiyotida Ubayd Zokoniy,A.S.Pushkin,K.Chukovskiyva boshqalar,o’zbek adabiyotida A.Avloniy,Qudrat Hikmat,Zafar Diyor,Hamid Olimjon,Maqsud Shayhzoda,Quddus Muhammadiy,M.Shayxzoda ,P.Mo’minlar ertak-dostonlar rivojiga kata hissa qo’shdilar.