5-modul. Multimediyali tarmoq texnologiyalari. 12-Mavzu: Multimediya bilan ishlashda tarmoqlardan foydalanish

 
2.Zamonaviy aloqa tarmoqlariga bо‘lgan talablar 
 
Kelajakdagi aloqa tarmoqlari quyidagi talablarga javob berishi lozim:
- multiservislik deganda, transport texnologiyalariga xizmatlarni yetkazuvchi 
texnologiyalarning bog‘liq emasligi tushuniladi; 
-keng polosalilik deganda, odatda foydalanuvchi talablariga bog‘liq holda 
keng diapazonda axborotni uzatish tezligini mos holda va dinamik о‘zgarishi 
imkoni tushuniladi; 
- multimedialik deganda, tarmoqni, real vaqtda va murakkab ulanish 
konfiguratsiyasini qо‘llagan holda, kо‘p komponentli axborot (ovoz, mazkur video, 
audio)larni shu komponentlar uchun zarur bо‘lgan sinxronizatsiya bilan uzatish 
qobiliyati tushuniladi;
- intellektuallik deganda, foydalanuvchi yoki xizmatlarni ta’minlovchi 
tomondagi chaqiriq yoki ulanish xizmatlarini boshqarish imkoni tushuniladi; 
- invariantlik ulanish deganda, qо‘llanilayotgan texnologiyalarga bog‘liq 
bо‘lmagan holda xizmatlarga ulanishni ta’minlash imkoni tushuniladi;
- kо‘p operatorlik deganda, xizmatlarni taqdim etishda va ularning 
mas’uliyatini faoliyat soxasiga mos xolda taqsimlashda bir nechta operatorlarning 
qatnashishi tushuniladi. 
Shuningdek kelajakdagi aloqa tarmoqlariga bо‘lgan talablarni shakllantirishda 
xizmatlarni ta’minlovchining faoliyatini xususiyatlarini hisobga olish lozim. 
Xizmatlarni ta’minlovchiga bо‘lgan talablarga quyidagilar kiradi: 
- “multioperatorlik” muhitida qurilmalarning ishini ta’minlash imkoniyati 
ya’ni bir nechta aloqa operatori tarmog‘iga (jumladan ulanish satxiga ham) ulanish 
uchun interfeyslar sonini oshirish; 
- birgalikda yetkazish uchun xizmatlarni ta’minlovchi uzellarni birgalikda 
ishlashini ta’minlash; 
- qurilmalarning dastlabki minimal narxini belgilashda “masshtablanuvchan” 
texnik yechimlarni qо‘llash imkoni. 
Hozirgi vaqtda kanallarni va paketlarni kommutatsiyalashga ega bо‘lgan 
mavjud umumiy foydalanuvchi aloqa tarmoqlari yuqorida aytib о‘tilgan talablarga
javob bermaydi. Odatdagi tarmoqlarning imkoniyatlarini chegaralanganligi yangi 
infokommunikatsiya xizmatlarini yaratish yо‘lida bardosh berish omili 
hisoblanadi. Boshqa tomondan yetkaziladigan infokommunikatsiya xizmatlarining 
hajmini oshishi, mavjud aloqa tarmoqlarining bazaviy xizmatlarini, chaqiriqlarga 
xizmat kо‘rsatish sifat kо‘rsatkichlariga salbiy ta’sir kо‘rsatishi mumkin. Bularning 

---

barchasi, keyingi avlodning aloqa tarmoqlarini yaratish yо‘nalishida, odatdagi 
aloqa tarmoqlarini rivojlantirish usullarini rejalashtirishda infokommunikatsiya
xizmatlari mavjudligini hisobga olish lozimligiga majbur qiladi.