5-мавзу: талаб ва таклиф эластиклиги режа

4. Бирор А товарга бўлган талаб функсияси ушбу кўринишда берилган: Қ_Д=100-0.5П
Товар нархи П неча сомни ташкил этганда товар эластик ва ноеластик бўлади?


Ечими:
Нархга боғлиқ чизиғи талаб эластиклигини топиш формуласидан фойдаланамиз: Эластиклик коеффисиенти бирдан катта бўлса талабни эластик, бирдан кичик бўлса ноеластик деб юритилишини эсга олган ҳолда, қайси нархда талаб элистиклиги 1 га тенг бўлишини топиб оламиз.

Демак, товар нархи 100 дан кичик бўлса, талаб ноеластик бўлади, 100 дан катта бўлса эластик боладидеб хулоса қилиш мумкин.

5. Талаб функсияси қуйидаги кўринишда берилган:
Қ_Д=60-4П
Неъматнинг нархи неча сомга тенг бўлганда, эластиклик коеффисиенти -2 га тенг бўлади?
;
-120+8П=-4П
-120=12П
П=10


Мустақил ишлаш учун масала ва топшириқлар

1. 
   Жадвалдаги маълумотлар асосида талаб ва таклиф эластиклигини ҳисобиаҳг.
   

Таклиф эластиклиги	Таклиф этилган маҳсулот миқдори	Маҳсулот баҳоси	Талаб этилган маҳсулот миқдори	Талаб эластиклиги
	28000	10	10000
	22500	9	13000
	17000	8	17000
	13000	7	22000
	11000	6	29000

2. Қуйидаги жадвалда истеъмол товарлари, пиво ва винога бўлган талабнинг баҳо ва кесилиш бойича эластиклик коеффисиентлари берилган.

Товар		Коеффициент
	Баҳо эластиклиги	Талабга нисбатан кесилиши
		Эластиклик
		Истеъмол товарлари	Вино	пиво
Истемол товарлари	0.25	х	0.06	0.01
Вино	1.2	-0,13	Х	0 , 27
Пиво	0.85	0.07	0,41	Х

Қуйидаги саволларга жавоб беринг:

1. 
   Қайси товарлар учун талаб эластик, қайсилари учун ноеластик?
   
2. 
   Жадвалдаги истеъмол товарлари ва бошқа товарлар ўртасидаги боғлиқликни қаидай характерлаш мумкин.
   
3. 
   Қуйида винога бўлган талаб эгри чизиғи кўрсатилган.
   
4. 
   Қуйидаги ҳолатлар учун ушбу эгри чизиқнинг ўзгаришини кўрсатинг.
   
5. 
   Агар истеъмол товарларининг нархи ошса.
   

Винога бўлган талаб эгри чизиги қандай ўзгаради.
3. Жадвалда х товарга бўлган таклиф хажми тўғрисида маълумотлар келтирилган.

Таклиф эластиклиги	Таклиф ҳажми	Баҳо
	0	2
	2	4
	4	6
	6	8
	8	10
	10	12
	12	14
	14	16

Жадвал маълумотлари асосида:

1. 
   Таклифилинг баҳо бўйича эластиклигини ҳисобланг.
   

2. Ҳисобланган таклиф эластиклиги бўйича тегишли хулоса чиқаринг.


4. Автомабилнинг эски нархи 5000 сом бўлиб,1150 дона автомабилга талаб билдирилган. Автомобилнинг янги нархи 4500 сомни ташкил этиб, 1500 дона автомабилга талаб билдирилган. Автомобилга бўлган талабнинг баҳо бўйича эластиклигини топинг.
5. Талаб функсияси қуйидагича берилган: Қ_Д=24000-6П
Аниқлансин:
А) Талаб эластикилиги.
Б) Нарх қандай бўлганда эластиклик Э_Д^П= -0.5 га тенг бўлади.
C) Нарх 2000 ва 3000 оралиғидаги қайси қийматда эластиклик максимал бўлади.
6. Жадвалдаги маълумотларидан фойдаланиб бўш катакларни тўлдиринг.

1 кг.нинг нархи сўмда	Кун давомидаги сотилган кг миқдори	Кунлик даромад миқдори	Эластиклик коеффисенти
9 000	90
9 500	80
10 000	70
10 500	60
11 000	50

7. Бозорда сотиладиган кир ювиш порошокларининг талаб эластиклиги аниқланди: “Миф” кир ювиш порошогининг нархга кўра талаб эластиклиги: Э_м = -8 ва даромадга кўра эластиклиги Э_МР = 3; “Барф”ники Э_Б= – 6 ва Э_МР =2. Аниқлансин:
а) Истеъмолчилар даромади 20 фоизга ошса “Миф” ва “Барф” порошокларига талаб қандай ўзгаради?
б) Агар “Миф” ва “Барф” порошоклари нархи 25 фоизга тушса, уларга талаб қандай ўзгаради?
c) Агар истеъмолчи даромади 10 фоизга ошса, “Миф” ва “Барф” порошоклари нархи мос ҳолда 15 фоизга ва 7 фоизга ошса уларга талаб қандай ўзгаради?
8. Қаҳрамонни 1 ойлик даромади 600 минг сўм бўлганда у 30 шиша пиво истеъмол қиларди. Кейинги ойдан унинг даромади ошди ва 700 минг сўмни ташкил қилди ва у энди 40 шиша пиво ичадиган бўлди.
а) Қаҳрамоннинг даромадга кўра пивога бўлган талаб функсияси аниқлансин. (талаб эгри чизиғи).
б) Талаб 36 шишага тенг бўлганда талабни даромадга кўра эластиклик коеффициенти аниқлансин.
9. Жадвалдаги маълумотлардан фойдаланиб бўш катакларни тўлдиринг. (А,Б>0)

	ҚС=АП-Б	ЭС	П	Қ
а)	2П-100	1.5
б)		1.5	100	200

10. А ва Б фирмаларнинг товар ишлаб чиқариши қуйидаги жадвалда акс эттирилган.

Нарх (минг сўмда)	50	60	70	80	90	100	110	120
А фирма (дона)	0	10	15	20	25	30	40	50
Б фирма (дона)	10	20	25	30	35	40	45	50

А) Бозорнинг умумий таклиф шкаласи тузилсин.

Б) Ҳар бир ишлаб чиқарувчи учун максимал ёйсимон таклиф эластиклиги аниқлансин.
11. Қуйидаги жадвалда талаб функсияси берилган. Бўш катакларни тўлдиринг.

П	Қ	ТР	дП/П	дҚ/Қ	Эд	Талаб
1	7	7	100	14	0,14	ноеластик
2	6
3	5
4	4
5	3
6	2
7	1