5-mavzu reja

Adabiy til
me’yorlari bilan
to’liq tanish
emaslik
muammosi
Ko’rsatuv,eshittirish
yoki maqolalarda
imloviy xato va
jumlaviy g’alizliklarga
yo’l qo’ygan xodimga
ma’muriy jazo
qo’llanilishi kerak.
Talaffuz va imlo, 
uslubiy normalarni
faoliyat “alifbo”siga
aylantirishi lozim
Nutqda ortiqcha
takrorlanadigan
“parazit” so’zlardan
qochish kerak.
Til me’yorlari
mutaxassislari bilan
hamkorlikda ish olib
borishlari kerak.
Neologizm va chet
tillaridan
o’zlashgan so’zlarni
o’rnida qo’llay bilish
kerak
Tildagi sinonim, 
antonim,
omonim va ,ayniqsa, 
paronimlarni to’gri
qo’llay bilish lozim
Ta’lim tizimida
adabiy til me’yorlari
kursi soatlarini
ko’paytirish
Ish davomida sheva
soz’lar,jargon va
“ko’cha” so’zlaridan
foydalanishni
taqiqlash lozim

---

CHindan ham, o‘tgan asrning 20-yillarida o‘zbek tiliga Evropa tillaridan 
kirgan juda ko‘plab so‘zlarni arab-fors so‘zlari yoki yangi yasalmalar bilan 
almashtirishga zo‘r berilgan. Masalan:
partiya — firqa, matematika — riyoziyot, 
astronomiya — falakiyot, vodorod — muvalidulalma’ — suvtug‘dirg‘ich, kislorod 
— muvalidulhamuza — achchil, uglerod — homzi korbun — ko‘mirchil
va h.k. 
Lekin bu harakatlar mohiyatan sun’iy bo‘lganligi, o‘zbek tili tabiatiga muvofiq 
bo‘lmaganligi uchun natija bermadi, mazkur almashtirilgan so‘zlar leksik me’yor 
sifatida tilda muqimlasha olmadi. 
O‘zbekistonning mustaqilligi
arafasida
va 
mustaqillikning 
dastlabki 
yillarida ham o‘zbek tilidagi evropacha o‘zlashmalarni tildan chiqarishga 
qaratilgan xilma
-xil
fikrlar, tavsiyalar o‘rtaga tashlandi. Bu tavsiyalarning 
aksariyati ilmiy-ijtimoiy asosga ega emasdi, chunki bu fikrlarning mualliflari 
tilning mohiyati va qonuniyatlaridan bexabar edilar. Masalan, bir yozuvchi hatto
 
tovar
so‘zi o‘zbek tiliga yot, uni iste’moldan chiqarish kerak degan da’vo bilan 
chiqdi. Holbuki,
tovar
so‘zi sof turkiy bo‘lib, u rus tiliga turkiy tillardan o‘tgan. 
Aslida
 tug‘+ar — tug‘ar
(tug‘adigan) 1 
— tuvar — to‘var — tovar
shaklida paydo 
bo‘lgan.
Mol
so‘zi