5-Мавзу: Молиявий натижалар ва рентабеллик таҳлили Молиявий натижалар, фойда ва рентабелликни ифодаловчи кўрсаткичлар таҳлилининг аҳамияти, мазмуни, мақсади ва вазифалари

4. Фавқулодда зарарлар
Фавқулодда зарарлар –бу хўжалик юритувчи субъектларнинг одатдаги фаолиятидан четга чиқувчи ҳодисалар ёки операциялар натижасида вужудга келадиган ва рўй бериши кутилмаган одатдан ташқари харажатлар моддаларидир. Бунга фавқулодда моддалар ва давр харажатлари таркибида акс эттирилиши керак бўлган ўтган давр моддалари кирмайди.
У ёки бу модданинг фавқулодда зарарлар моддаси сифатида акс эттирилиши учун у қуйидаги мезонларга жавоб бериши керак:
- корхонанинг одатдаги хўжалик фаолиятига хос эмаслик;
-бир неча йил мобайнида такрорланмаслиги керак;
- бошқарув ходими томонидан қабул қилинадиган қарорларга боғлиқ эмаслик.
Тегишли моддаларни фавқулодда харажатларга киритиш ёки киритмаслик тўғрисида қарорлар қабул қилишда ишлар амалга ошириладиган шароитларни ҳам ҳисобга олиш лозим. Масалан, агар хўжалик юритувчи субъект алоҳида иқлим шароитларида жойлашган бўлса, у ҳолда иқлим шароитларига боғлиқ ҳолдаги ишламай туриб қолишлар фавқулодда деб баҳоланиши мумкин эмас, чунки ушбу модда “бир неча йил мобайнида такрорланмаслиги керак” мезонига жавоб бермайди.
-жадвал
Харажатлар ва улар ўзгаришининг таҳлили

Харажат кўрсаткичлари	Сатри	Ўтган йил	Ҳисобот йили	Фарқи (+,-)	Ўсиши, %
Сотилган маҳсулот (иш ва хизмат)ларнинг таннархи	020	2 474 622 038	3 191 287 162	716 665 124	128.9
Давр харажатлари, жами	040	568 302 199	752 744 444	184 442 245	132.3
Бошқа операцион харажатлар	070	135 306 333	178 630 359	43 324 026	132.0
Ҳисобот даврининг солиқ солинадиган фойдадан келгусида чегириладиган харажатлари	080	0	0	0
Молиявий фаолият бўйича харажатлар жами (сатр180+190+200+210), шу жумладан:	170	159 047 300	833 455 050	674 407 750	523.0
Фавқулоддаги зарарлар	230	0	0	0	0
Фойда солиғи	250	16 304 363	30 730 577	14 426 214	188.4
Фойдадан бошқа солиқлар ва бошқа мажбурий тўловлар	260	40 674 456	83 965 344	43 290 888	206.4