5-мавзу: Хавфсиз ҳаракатланишни таъминлашда транспорт воситалари техник ҳолатининг аҳамияти

Транспорт воситаларининг геометрик параметрлари ҳаракатланиш хавфсизлигига катта таъсир кўрсатишини ҳисобга олиб, Ўзбекистон Республикаси ҳудудида Вазирлар Маҳкамасининг 1995 йил 11 январ 11-сонли қарорига ва ШНК 2.05.02-07 биноан қуйидаги энг катта йўл қўйиладиган катталиклар қабул қилинган:

• Транспорт воситаларининг геометрик параметрлари ҳаракатланиш хавфсизлигига катта таъсир кўрсатишини ҳисобга олиб, Ўзбекистон Республикаси ҳудудида Вазирлар Маҳкамасининг 1995 йил 11 январ 11-сонли қарорига ва ШНК 2.05.02-07 биноан қуйидаги энг катта йўл қўйиладиган катталиклар қабул қилинган:
• Габарит кенглиги . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2,5 м
• Габарит узунлик:
• якка автомобиль . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . 12 м
• тиркама ёки ярим тиркамали тягач .. . . . . 20 м
• автопоезд ва ғилдиракли трактор поездлари 24 м
• Габарит баландлик . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 м
• Автомобил ёки автопоезднинг ўқига тушадиган
• оғирликнинг энг кўп миқдори . . . . .. . . . . . . . 10 т
• Автотранспорт воситасининг максимал оғирлиги. .40 т

• Автомобилнинг турғунлиги ҳаракатланиш хавфсизлиги билан бевосита боғлиқдир. Турғунлик сирпаниб ва ағдарилиб кетишга йўл қўймаслик хусусиятидир. У бўйлама ва кўндаланг турғунликларга бўлинади.
• Бошқарувчанлик - транспорт воситасининг ҳайдовчи томонидан берилган ҳаракатланиш йўналишини сақлаб қолиш ёки ўзгартириш хусусиятларидир. Транспорт воситаларининг бошқарувчанлик, турғунлик ва тормозлаш хусусиятлари бир-бири билан узвий боғлиқ бўлиб, ҳаракат хавфсизлигига биргаликда таъсир кўрсатади.
• Бошқарувчанлик транспорт воситасининг техник ҳолатига, хусусан, бошқариш тизимига, юриш («ходовой») қисмига, бошқарувчи ғилдиракнинг барқарорлигига, шинадаги ҳаво босимига, ғилдиракларга тушадиган юкка, увод бурчагига () боғлиқ.
• Бурилувчанлик - эластик шинали транспорт воситасининг бошқарувчи ғилдираклари томонидан аниқланган траекторияга мос келадиган траектория бўйича ҳаракатланиш хусусиятидир.

•