5-mavzu. Buddaviylik

Mavzu: Buddaviylik.
Reja:
1.Buddaviylik asoschisining shaxsi.
2.Buddaviylik ta`limoti va tarqalishi.
3.O`rta Osiyoda buddaviylikning tarqalishi.
4.Buddaviylik manbalari va oqimlari.

Buddizm

• dunyodagi eng yirik dinlar ichida qadimiylaridan biri hisoblanib, mil. av. VI-V asrlarda Hindistonda vujudga kelgan.
• bu dinga e`tiqod qiluvchilar, asosan, Janubiy, Janubi-SHarqiy va SHarqiy Osiyo mamlakatlari: SHri Lanka, Hindiston, Nepal, Butan, Xitoy, Singapur, Malayziya, Indoneziya, Mongoliya, Koreya, V’etnam, YAponiya, Kombodja, Birma, Tailand, Laosda va qisman Evropa va Amerika qit`alarida, Rossiya Federatsiyasining Tuva, Buryatiya, Kalmikiya respublikalarida istiqomat qiladilar.
• hozirgi kunda e`tiqod qiluvchilar soni jihatidan buddizm xristianlik, islom va hinduizmdan so`ng to`rtinchi o`rinni egallaydi.
• buddistlarning soni taxminan 700 mln. atrofida bo`lib, ulardan 1 mln. ga yaqini rohiblardir.

Buddizm asoschisining shaxsi ismi

SIDDXARTXA – shaxsiy ism,

GAUTAMA – urug’ nomi,

SHAKYAMUNI – «SHakya qabilasidan chiqqan donishmand»,

BUDDA – «nurlangan»,

TADXAGATA – «shunday qilib, shunday ketgan»,

DJINA – «g’olib»,

BXAGAVAN – «tantana qiluvchi».

Buddaning biografiyalari

«Maxavostu» – milodning II asrida yozilgan
«Lalitavistara» – milodning II-III asrlarida yuzaga kelgan
«Buddxacharita» –milodning I-II asrlarida yaratilgan
«Nidanakatxa» – milodning I asrida yozilgan
«Abnixishkramansutra».

Siddxartxa oilasi

otasi
onasi
turmush o’rtog’i
o’g’li
SHakya qabilasining podshohlari
dan biri Shuddxodana
Malika Mayya
YAshadxara
Raxula
Tug’ilgan joyi Ximolay tog’lari etagida Kapilavasti degan shaharda bo`lgan (hozirgi Nepal hududida).

Siddxartxa 30 yoshida

Siddxartxa bir kuni ittifoqo bir keksa chol, bir bemor hamda og’ir mashaqqat tortayotgan rohibni uchratadi, bir kishining esa vafotiga guvoh bo`ladi.