5-мавзу: Баскетбол ўйин қоидаларини ўргатиш режа: Ўйин техникаси асослари ва таснифи

Тезликни ўзгартириш билан алдаб ўтиш. Ҳимоячидан қутилиш учун тўп олиб 
юришни тезлигининг кутилмаган ўзгаришидан фойдаланилади. Тўпни уриб юриш тезлиги 
аввало тўпни қай бурчак остида майдонга юборилаётганлиги ва сакраш баландлигига 
боғлиқ. Тўп билан олдинга ҳаракат қилиш тезлиги аввало тўпни сакраш баландлигига ва 
унинг сапчиш бурчагига боғлиқ. Тиккага яқин ва паст сакрашда буюрилса юриш 
секинлашади ва бутунлай жойида бажарилиши мумкин. 
10-расм. Тўпни паст олиб юриш. 
11-расм. Тўпни тўғри чизиқ бўйлаб олиб юриш. 
12-расм. Тўпни орқадан ўтказиб, йўналишни ўзгартириб олиб юриш. 
13-расм. Тўпга қарамасдан ерга уриб юриш. 

---

Йўналишни ўзгартириш билан алдаб ўтиш. Асосан бу ҳаракатдан рақибни алдаб 
ўтиш ва ҳужум учун ҳалқа томон ўтиш учун фойдаланилади. Йўналишни қуйидагича қилиб 
ўзгартиришади: тўпнинг ён сиртини ҳоҳлаган нуқталарига панжа қўйилади ва керакли 
йўналишга қўлни тўғриланади. Шунингдек, сапчиш баландлигини ўзгартириб, бурилишлар 
ва тўпни у ёқдан бу ёққа ўтказиб ҳам алдаб ўтиш мумкин. Шунингдек, тўпни бир қўлдан 
бошқасига ўтқазиш билан яширинча, орқадан ёки тўпни оёқ остидан ўтказиш билан ҳам 
рақибни алдаб ўттиш усулидан кенг фойдаланилади.
 
Тўп саватга отишлар
 
Тўп отишни бажаришга тайёрланиш жамоа ҳужумидаги асосий мазмунни ташкил 
этади, ҳалқага тушириш эса – унинг бош мақсадидир. Беллашувда муваффақиятли 
қатнашиш учун ҳар бир баскетболчи фақатгина узатиш, тутиб олиш ва тўпни олиб юришни 
қўллашни билиши эмас, балки ҳар хил ҳолатлардан, рақиб қаршилигига қарамай исталган 
масофадан тўп отишни бажариши, ҳалқага аниқ ҳужум қилиши керак. Ўйинчининг 
ўзгараётган вазиятни ва ҳужум учун ҳар бир қулай вақтдан фойдаланишга ҳаракат қилиш, 
ўйинчининг шахсий истеъдоди ва хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда, отишнинг 
усулларини ҳар хил кўринишдаги арсеналини эгаллаш кераклиги аниқлайди. Саватга 
отишнинг аниқлиги биринчи навбатда оқилона техника, ҳаракатлар турғунлиги ва уларни 
бошқариш, мускулларнинг кучланиши ва бўшаштирилиши тўғри алмашиши, қўл 
панжаларининг кучи ва ҳаракатчанлиги, уларнинг якунловчи кучланиши билан шунингфек, 
тўпнинг оптимал учиш трайекторияси ва айланиши билан аниқланади.