5-Laboratoriya ishi Mavzu : Turg’unlikni ta’minlash, rostlash sifatini oshirish, chiziqli avtomatik sistemalarni sintez qilish

Integrallovchi elementlar Integrallovchi elementlar elektr signallarini, burchak va chiziqli siljishlarni o`zgartiruvchi aktiv va Passiv qurilmalar ko`rinishlarida bo`lishi mumkin. Integrallovchi ele­mentlar boshqarish qonuniyatiga integral kiritadi.
Mexanik Integrallovchi elementlarga elektr, gidravlik va Pnevmatik Porshenli dvigatellar kirib, ularda chiqishdagi o`zgaruvchilar burchak og`ishi va chiziqli siljishlarni ko`rsatuvchi signallar bo`ladi. Ideal Integrallovchi elementlarning uzatish funktsiyasi
K(P)=k<sub>a</sub>/p
Elektromexanik Integrallovchi qurilmalar dvigatellarning o`qi Potentsiometrning yoki avtotransformatorning siljigichlari bilan me­xanik bog`lanishga ega bo`lganda shu Potentsiometr va transformatorlar bilan dvigatelni moslashib ishlaydigan konstruktsiyalari ko`rinishida bo`ladi. Bunday holda chiqishdagi o`zgaruvchi bo`lib Potentsiometrning, yoki avtotransformatorning kuchlanishi sanaladi. Ayrim hollarda dvigatelning o`qi reostatning siljigichi bilan biriktiriladi. Bunda u, bilvosita rostlash tizimlarida, o`zidan keyingi elementning kirishiga ulanadi (7. 6-rasm). Generatorning kuchlanishi o`z qiymatidan og`ganda Potentsio-metrning harakatlanuvchi cho`tkasi siljiydi. Buning natijasida dviga-telning yakori cho`lg`amiga mahlum bir kattalikda va qutbi aniq holda kuchlanish beriladi va dvigatel GQI zanjiriga ulangan reostat silji-gichni harakatga keltiradi. Bu narsa generator kuchlanishi kerakli qiy-matga yetguncha davom etadi.
Integrallovchi mexanik elementlar toifasiga yana dempferlar, Pru-jinalar va boshqa qurilmalarni ham olib ko`rish mumkin.
O`zgarmas tok tarmoqlarida cignallarni integrallash uchun konden­sator S va qarshilik R dan tashkil topgan konturlardan foydalaniladi 5_b -rasm.

Bunday konturlarning integrallovchi tahsirlari shunga asoslanganki, ularda kondensatordagi kuchlanish shu kondensatordan o`tayotgan tokning integraliga tengdir. SHunda konturning uzatish funktsiyasi

K(r) = (1+Tr)-¹ (3)
kabi ifodalanib, bu yerda T=KS-konturning vaqt doimiysi
(13.3) ifoda inertsiyali (nodavriy) birinchi darajali bo`g`inning uzatish funktsiyasining aynan o`zi, lekin qurilayotgan 13.5<sub>b</sub> -rasmdagi zanjir yuqori chastotalarda integrallovchi xususiyatga egadir.
Integrallovchi qurilmalar sodda berk tizimlar (integratorlar) elektron modellar va hokazolar ko`rinishida bo`lishi ham mumkin .