5-bob. To‘sin (balka) konstruksiyalari

Bosh to‘sinni hisoblash.
To‘sin materialining egilishdagi va qirqishdagi hisobiy 
solishtirma qarshilik kuchlari 
⁄
⁄
 bosh to‘singa tushadigan me’yoriy zo‘riqishini uning vaqtinchalik 
me’yoriy zo‘riqishning 4% ga teng deb qabul qilamiz, ya’ni 0,04
 plitaning 
uzunligi 
 .
To‘sinning har bir metr uzunligiga tushadigan to‘liq me’yoriy zo‘riqishi 
quyidagi formula orqali aniqlanadi: 
⁄
⁄
 
To‘sinning har bir metr uzunligiga tushadigan to‘liq hisobiy zo‘riqishi quyidagi 
formula orqali aniqlanadi: 
⁄
 
To‘sinning tayanch reaksiya kuchlari quyidagich aniqlanadi (5.6,c-rasm): 
 
 
 
bu yerda L – tayanchlar orasidagi masofa, m. 
Eguvchi mometning maksimal hisobiy qiymati quyidagi formula orqali 
aniqlanadi:
 
 
Eguvchi mometning maksimal hisobiy qiymati asosida uning epyurasini quramiz 
(5.6,c-rasm). 

---

65
Talab qilinadigan qarshilik momenti quyidagi formula orqali aniqlanadi:
 
 
To‘sinning minimal balandligini (5.5) formuladan foydalanib aniqlaymiz: 
bu yerda f ni (5.11) formuladan foydalanib aniqlaymiz: 
⁄
⁄
 
To‘sin qalinligini 
 deb qabul qilib, uning optimal balandligini (5.6) 
formula yordamidai aniqlaymiz: 
√ √
 
To‘sin devorining balandligini 
 shartdan 
foydalanib 
aniqlaymiz:
, drmal 
 
Urunma zo‘riqishni (5.19) formuladan foydalanib aniqlaymiz: 
 
 
 
 
 
⁄
 
To‘sinning talab qiladigan inrtsiya momenti quyidagi formula orqali 
aniqlanadi: 
⁄
⁄