5-bob. To‘sin (balka) konstruksiyalari

 
 
 
 
 
5.6-rasm. 5.1-masala uchun: 
a-
konstruksiyani umumiy ko„rinishi; 
b-
ikkinchi 
darajali to„sinning hisob chizmasi; 
c-
bosh to„sinning hisob chizmasi; 1-temirbeton 
plita (taxta); 2-ikkinchi darajali to„sin; 3-bosh to„sin; 4-ustun; 5-bog„lovchilar. 
 
3000
2 
1 
3 
4 
5 
q 
a
) 
6000 
M
max 
q 
12000 
M
max 
R
B 
R
A 
b
) 
c
) 
F
max 

---

63
Yechish.
 
Ikkinchi darajali to‘sinni hisoblash.
Konstruksiyaning gorizontal 
tekislikdagi proeksiyasining har bir m
2
ga ta’sir qiladigan doiymiy o‘zgarmas 
me’yoriy solishtirma kuchni quyidagi formula orqali aniqlaymiz: 
( 
)
 
 
Doimiy zo‘riqishning ishonchlilik koeffitsiyentini hisobga olgandagi hisobiy 
qiymatini quyidagi formula orqali aniqlaymiz: 
(( 
)
)
 
( )
⁄
 
 
To‘sinning har bir metr uzunligiga tushadigan to‘liq me’yoriy zo‘riqishi quyida-
gi formula orqali aniqlanadi: 
⁄
⁄
 
To‘sinning har bir metr uzunligiga tushadigan to‘liq hisobiy zo‘riqishi quyidagi 
formula orqali aniqlanadi: 
⁄
 
Eguvchi mometning maksimal hisobiy qiymati quyidagi formula orqali 
aniqlanadi:
 
 
Talab qilinadigan qarshilik momenti quyidagi formula orqali aniqlanadi:
 
 
Ilovaning 2-jadvalidan ushbu qarshilik momentiga yaqin bo‘lgan qarshilik 
momenti 
ni tashkil qiladi va uning inrsiya momenti
ga teng bo‘lib, № 36 qo‘shtavrli to‘sinni qabul qilamiz. 
To‘sinning yuqorisi temirbeton plitasi bilan yopilgani uchun to‘sinni turg‘nlikka 
hisoblash talab etilmaydi. 
Tanlangan to‘sinni egilishga tekshiramiz. 
To‘sinning me’yoriy zo‘riqishga nisbatan nisbiy egilishini quyidagi formula 
orqali aniqlash mumkin: 

---

64
[
]
 
Demak nisbiy egilish ruxsat etiladiganidan kichik. 
Ikkinchi darajali to‘sinlarni tayanchga o‘rnatishda tayanch reaksiya kuchlari 
30% ga oshrib quyidagicha hisoblanadi: 
 
 
 
Eguvchi mometning maksimal hisobiy qiymati asosida uning epyurasini quramiz 
(5.6,b-rasm).