5-7 sinflarda tasviriy sanat o’qitish metodiksi Reja: Kirish

4-dars ishlanmasi
Darsning mavzusi: “Suv osti dunyosi” mavzusida rasm ishlash.
Darsning vazifalari: o`quvchilarni suv ostidagi Hayot Haqidagi tasavvurlari va tushunchalarini yanada kengaytirish. Ularda ijodkorlik, fantaziya va badiiy didni o`stirish, tasviriy malakalarni rivojlantirish, tabiatga nisbatan meHr-muruvvatli bo`lishga, ularni asrab-avaylashga o`rgatish.
Darsning jihozlanishi: dengiz Hayvonlari va o`simliklarning tasvirlari. Dengiz ostini aks ettiruvchi slayd, diapozitiv, diafilm va boshqalar. Dengiz ostini aks ettirishga bag`ishlangan kompozitsiya variantlari.
Darsning mazmuni: dars mavzusi qator tashkiliy ishlar va metodik suhbatlar o`tkazishni taqoza etadi. Ana shunday ishlardan biri suv osti dunyosiga bolalarning Hayoliy sayoHatini uyushtirishdir. Bu dars puxta tayyorgarlikni talab etganligi uchun o`qituvchi avvalgi tasviriy san`at darsida bolalarga suv osti dunyosiga taalluqli bo`lgan rasmlar, reproduksiyalar to`plashni vazifa qilib topshiradi. Hayoliy sayoHat quyidagicha mazmunda bo`ladi. Ma`lumki, suv osti dunyosi, ya`ni okeanlar, dengizlar, ko`llar, daryolar niHoyatda turli-tuman g`aroyibotlarga ega. Xususan, okeanda Hayvonlarning 160.000 dan ortiq, o`simliklarning 10.000 dan ortiq turlari mavjud. Suv Hayvonlari orasida ko`pchiligini baliqlar, (kit, akula, delfin, laqqa baliq, bukri, qilich baliq, yapaloq baliq v.b.) tashkil etadi. Ularning eng kattasi kit Hisoblanab, uzunligi 33 metrga boradi. Akulalarning uzunligi esa 10 metrgacha boradi. Suvlarda baliqlardan tashqari, dengiz toshbaqalari, sakkizoyoqlar, ilonlar, timsoqlar, qurbaqalar, tyulen va boshqalar Ham Hayot kechiradilar. Afsonalarga ko`ra dengiz va okean qa`rida yarmi ayol, yarmi baliq “Rusalka”lar, dengiz shoHlari, dengiz otlari va devlari, ajdarlari yashaydi. 50-rasm. Bu suv Hayvonlarining tuzilishi, shakli, rangi, o`lchovlari shunchalik turli-tuman, rang-barangki, agar ularni o`zaro solishtirilsa, ular Har qanday odamni Ham Hayratlantirishi shubHasizdir.
Masalan, dunyodagi baliqlarning o`zi 25.000 turdan iborat bo`lib, ular ilon shaklida, yumaloq shaklda, pakana shaklda, yapaloq shaklda, boshi katta, tanasi kichik va aksincha, dumi o`zidan uzun, chiroyli va beo`xshov, beozor va vaxshiy, aqlli va beaql, serHarakat, uchar va noHarakat turli-tuman bo`ladilar. Bulardan ularning ranglari Ham qolishmaydi. Ularning oppoqlari, yam-yashillari, qip-qizillari, qop-qora, zangori, jigarrang, qisqasi Hamma rangdagilari bo`ladi. Hattoki 3-4 rangli baliqlar Ham bo`ladi. Bir baliqdagi bir necha ranglar bir-birlariga yaqin, shuningdek, kontrast bo`lishi mumkin. Baliqlar suv ostidagi qoyada, toshlar ichida, silliq toshlarning oralarida, o`simliklar, balchiq va qumlar ichida o`zlariga in yasab Hayot kechiradilar.
O`qituvchi tomonidan ko`rgazmali qurol sifatida namoyish etilgan ishlar sinf doskasida dars oxirigacha saqlanadi. O`quvchilar ulardan bemalol foydalanadilar.