5-2 Tar 20 guruhi talabasi Berdimurodov Farruxning Tarix falsafasi va oʻqitish metodikasi fanidan tayyorlagan taqdimot slaydi

5-2 Tar 20 guruhi talabasi Berdimurodov Farruxning Tarix falsafasi va oʻqitish metodikasi fanidan tayyorlagan taqdimot slaydi

ISLOM TEOLOGIYASI VA TARIX FALSAFASI

• REJA
• 1. Inson va olam yaralishining mifologik-diniy talqini.
• 2. Insonning paydo bo’lishi haqidagi dunyoviy qarashlar
• 3. «Avesto» – ijtimoiy-tarixiy hodisa.
• 2. Forobiy falsafasi: inson – jamiyat – jarayon.
• 3. Beruniyning tarix falsafasi (973-1048).
• 4. Ibn Xaldunning tarix falsafasi (1332-1406).
• 5. To’g’on va Sharq tarix falsafasi.

Inson yaralishi haqidagi mifologik qarashlar

Mifologik tafakkur tabiat va jamiyat hodisalarini anglash, uni tushunishga

intilishning, olamni hissiy bilishning eng qadimgi kurtaklaridan biridir. Miflar –

asotirlar odatda ertaklardan farq qilib, asosan olamning qanday paydo bo’lgani,

er, osmon, yulduzlar, yil fasllarining almashuvi, hayotning tugashi va

yangilanishi, qor, bo’ron, zilzila, tog’ ko’chkilari, er ustidagi va ostidagi, daryo,

dengiz, ummonlardagi va, hatto, boshqa olamlardagi mavjudotlarning o’zaro

bog’liqligini, sababiyat va oqibat jihatidan aloqadorligini ibtidoiy-xayoliy poetik,

falsafiy hamda allegorik – majoziy ravishda tasavvur qilishdan kelib chiqqan.

Inson yaralishi haqidagi mifologik qarashlar

Mifologik tasavvurga ko’ra butun olam mavjudotlari his qilish qobiliyatiga

ega. Ular o’ziga xos tarzda o’ylaydi va harakat qiladi. Eng qadimiy Misr

mifologiyasida borliq tabiatning har yili «o’lib» va yana «tirilib» turishi «tangri»

Osirisning hayoti bilan bog’lanadi. Qadimgi Misr dinida Ozirisning sadoqatli umr

yo’ldoshi, hosildorlik, suv va shamollar ilohasi Izida o’lganlarning ruhini avaylab,

asrab, yana tiriltiradi. Qadimgi yunon mifologiyasiga qo’ra (Homerning «Iliada»,

Ovidiyning «Metamorfozalar» – «Evrilishlar» asarlarida tasvirlanishicha), samoviy

yuksak Olimp tog’ida yashaydigan Quyosh va momoqaldiroq tangrisi Zevs, er,