5- мавзу: корхона фаолиятини режалаштириш ва башорат қилиш режа

Календарь режалаштиришда
корхона йиллик режасида ва биринчи ўринда 
ишлаб чиқариш дастури(маҳсулот тайёрлаш режаси)ни ўн кунлик, ҳафта, кун ва 
смена бўйича аниқлаштириш ҳамда бу кўрсаткичларни бажарувчиларга 
етказиш кўзда тутилган. 
Диспетчерлаштириш
ойлик, ўн кунлик, кунлик сутка-сменалик режаларни 
бажаришни тезкор бошқаришда ифодаланади. 
Ҳозирги пайтда иқтисодиётга оид бўлган адабиётларда режалаштиришга 
нисбатан 
каби тушунчалар қўлланмоқда. Уларнинг ҳар бири ўз шакли, 
кўрсаткичларни ишлаб чиқиш ва ҳисоблаш усулларига эга. 
Стратегик режалаштириш
хўжалик юритишнинг бозор тизимидагина 
вужудга келиб, 10-15 йиллик даврни ўз ичига олади. У корхона раҳбариятининг 

---

масъулиятли вазифаси ҳисобланади ҳамда ривожланишнинг устувор 
йўналишларини топиш ва бозорда юзага келиши мумкин бўлган талабни 
инобатга олган ҳолда ресурс билан таъминлашга қаратилган. 
Стратегик режалаштириш асосида яқин 3-5 йилга мўлжалланган 
узоқ 
муддатли режалаштириш
амалга оширилади. У корхона фаолиятининг 
ишлаб чиқариш, сотиш, харажатлар, молия каби турларини ўз ичига олади 
ҳамда 
ўз 
мазмуни 
ва 
мақсадли 
функцияларига 
кўра, 
стратегик 
режалаштиришдан фарқ қилмайди. 
Қисқа муддатли режалаштиришда
корхона фаолияти ва ривожланиши 1-3 
йилга мўлжаллаб режалаштирилади. Унинг ўзига хослиги шундаки, биринчи 
йил кўрсаткичлари ҳар чоракда, иккинчи ва учинчи йил кўрсаткичлари эса ҳар 
ярим йил ёки бир йилда аниқлаштирилади ва тўғрилашлар киритилиб 
борилади. Бунинг мақсади сифатида эса, режа кўрсаткичларининг иқтисодий 
муҳит, бозор ва фан-техника тараққиётида юз бераётган ўзгаришларни тўлароқ 
акс эттиришга интилишни кўрсатиш мумкин. 
Бозор муносабатларида рақобатчиликни кучайтириш ҳамда хўжалик 
юритиш ва ҳаётий жараёнлар динамикаси ҳисобига