5- mavzu. Avtomobil transporti asosiy ish ko‘rsatkichlari

4. Marshrutlarda avtomobillarni ishlatish
Transport vositasining yuk ko‘tarishi va undan foydalanish. Avtotransport saroyidagi avtomobillarning yuk ko‘tara olishi ularning o‘rtacha shartli avtomobil ko‘rsatkichi bilan quyidagicha belgilanadi:

, t [15]
Hozirgi kunda yuqorida o‘rtacha shartli avtomobillar yuk ko‘tara olish ko‘rsatkichi o‘cib borish tendensiyasi sezilarli darajada bo‘layotir.
Kalendar davr ichida avtomobillar soni o‘zgarishini ularni saroyda bo‘lgan vaqtlarni hisobga oluvchi avtomobil - kun-tonna ko‘rsatkichlarini avtomobil-kunlar ko‘rsatkichiga nisbat qilib quyidagi formula orqali topiladi
[16]
YUqoridagi formulalar bilan hisoblanib topilgan o‘rtacha yuk ko‘tarish miqdorlari ularning ba’zilari soni kalendar davrida o‘zgarganlik sababiga ko‘ra bir xil bo‘lmaydi.
Transport vositasi yuk ko‘tarish darajasini belgilashda statik (_st) va dinamik (_d) koeffitsientlardan foydalaniladi.
Avtomobillarni yuk ko‘tarish statik koeffitsienti bu amalda tashilgan yuk miqdorini, uning belgilangan (nominal) qobiliyati miqdoriga nisbatidir.
1 marta qatnov uchun
[17]
Bir necha qatnov (Z_yuq) lar uchun ularni o‘rtacha qiymati:
[18]

iboratdir.
Har xil masofalarga yoki har xil miqdordagi yuk va yo‘lovchilarni, har xil yuk ko‘tarish avtomobillarni turli masofalarda ishlashlarida statik yuk ko‘tarish koeffitsientidan foydalanish etarli bo‘lmaydi. SHuning uchun,unga qo‘shimcha bajarilgan tkm transport ishlarini tashish jaryonida nominal qobiliyatlardan to‘la foydalanilgandagi miqdori nisbati bo‘lgan dinamik ko‘rsatkich aniqlaniladi.
Bir avtomobil va bir necha yukli qatnov uchun bu koeffitsient


[19]

Avtotransport saroyidagi barcha avtomobillar uchun

[20]
Xulosa qilib shuni aytish kerakki, yuk tashish avtomobillaridan foydalanishda ayrim ikki holda statik va dinamik yuk ko‘tarish qobiliyatidan foydalanish koeffitsienti bir-biriga teng bo‘ladi, aenan:
1. Agarda bir avtomobil har xil masofaga va amalda bir xil hajmdagi yuk tashisa, ya’ni q_amalda = const.
2. Agar bir avtomobil har xil hajmdagi yukni, bir xil masofaga tashiganda, ya’ni l_yuq = const.
Bunday hollarda _st foydalanish ancha engillik beradi.
_d dan agar avtomobil bir necha yukli qatnovni har xil masofaga tashib va har safar har xil xajmdagi yukni tashishda foydalaniladi.

5.